مدیریت سازگار آبخیز مبتنی بر ارزیابی سلامت و پایداری

تاکنون مفهوم مدیریت سازگار به خوبی مورد توجه سیاست گزاران آبخیز کشور قرار نگرفته است. لذا در پژوهش حاضر، رویکردهای توسعه یافته مدیریت سازگار شامل مدیریت مشارکتی سازگار و مدیریت سازگار آبخیز نیز توضیح داده شده است. مدیریت سازگار آبخیز فرایندی منسجم از هشت مرحله اصلی شناسایی مشکل، مفهوم سازی مدل، ارزیابی آبخیز، طرح آبخیزداری، تصمیم مدیریتی، اقدامات اجرایی، پایش عملکرد و پاسخ مدیریتی و نهایتا ارزیابی شرایط بوم سازگان است که به صورت یک چرخه تا پس از رسیدن به توفیق نهایی در تحقق اهداف مدیریتی تکرار خواهند شد. سه عامل شناسایی عدم قطعیت ها، یادگیری در حین انجام کار و نیز لحاظ نیازهای ذی نفعان و مشارکت آن ها در تمام ابعاد و مراحل تصمیم گیری و اجرای چرخه مدیریت سازگار وجه تمایز مدیریت سازگار آبخیز و توفیق آن نسبت به سایر رویکردهای مدیریتی موجود است. در همین راستا، پژوهش حاضر پایش مبتنی بر سلامت و پایداری آبخیز و نهایتا مدیریت مشارکتی به عنوان برنامه مدیریتی منتج از آن در مدیریت سازگار آبخیز را مد نظر قرار داده است. بدین صورت که ابزارهای ارزیابی سلامت و پایداری آبخیز به سبب تهیه پایگاه داده ای جامع از وضعیت حوزه های آبخیز در مقیاس های مکانی و زمانی متفاوت و ارائه نقشه های جامع نمایان گر پویایی سامانه آبخیز می تواند به عنوان برنامه ای منسجم برای پایش عملکرد مدیریت سازگار آبخیز در نظر گرفته شود. نتایج حاصل از پژوهش حاضر برای مدیریت موثر منابع طبیعی کشور و مهار تخریب آن ها مبتنی بر تبیین و اتخاذ ساختار و چارچوب منسجم مدیریت آبخیز سازگار به عنوان یک رویکرد نوظهور در عرصه مدیریت منابع طببعیسودمند بوده و قابلیت کاربرد دارند

مدیریت سازگار آبخیز مبتنی بر ارزیابی سلامت و پایداری Keywords:

آبخیزداری سازگار , تخریب زمین , تصمیم گیری مبتنی بر یادگیری , مشارکت ذی نفعان آبخیز , یادگیری مجازی