سنجش و ارزیابی کیفیت مقیاس انسانی در طراحی شهری نمونه موردی میدان عتیق امام على(ع)

مقیاس انسانی بخشی مهم از طراحی یک فضای شهری را شامل شده که به خصوص در قرون وسطی رونق گرفته و تا حد زیادی در قرون صنعتی و فناوری نادیده گرفته شده است. امروزه هنوز تعریف مشخصی از مقیاس انسانی و شاخص های آن وجود نداشته و این کیفیت در نظریه ها و دیدگاه مختلف به صورت پراکنده و غیر منسجم مطرح شده است. در تعاریف مختلف مقیاس انسانی مفهومی است که با طراحی شهری ارتباط داشته و به دنبال برآورده ساختن نیازهای انسان در فضای شهری است. شاید به عنوان یک تعریف جامع تر و گسترده بتوان آن را کیفیتی که بر اساس درک مردم بوده و سبب شناسایی و کشف بهتر رابطه انسان و محیط می شود، تعریف کرد. رعایت مقیاس های انسانی در یک فضای شهری بر سر زندگی، حضور پذیری و کارایی آن فضا افزوده و چون بر اساس نیازهای انسان بوده طبیعتا باعث لذت هر چه بیشتر افراد و حضور پررنگ تر مردم در فضای شهری خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش، تدوین معیارها و شاخص هایی برای سنجش و طراحی فضا شهری با کیفیت مقیاس انسانی بوده که سیب درک بهتر مفهوم مقیاس انسانی، سنجش آن در فضاهای شهری موجود و ارائه راهکارهایی در جهت طراحی فضای شهری شده است. در این پژوهش ابتدا به بررسی مفاهیم و تعاریف کیفیت مقیاس انسانی پرداخته و سپس با استفاده از آنها به استخراج شاخصها و معیارهایی برای سنجش این کیفیت در فضاهای شهری مبادرت شده است. سپس این شاخص ها و معیارها در میدان عتیق اصفهان، که به تازگی مورد بازسازی قرار گرفته و انتظارات زیادی از آن برای جذب موفق مردم و گردشگران می رود، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در نهایت راهکارهایی جهت بهبود آن ارائه شده است.

Keywords:

کیفیت های طراحی شهری , سنجش فضای شهری , مقیاس انسانی , پیاده محوری , میدان عتیق