گونه شناسی کاروانسراهای دوره قاجاریه شهرستان سبزوار

تلاش انسان برای پاسخ به نیاز داشتن سر پناه و مامنی ، در طول ادوار مختلف ، باعث به وجود آمدن بناهای گوناگونی شده است که از جمله آن بناها می توان به کاروانسراها اشاره کرد، که درروزگاران قدیم برای ایجاد سرپناهی امن در طی سفر ساخته می شده اند . در ایران به دلیل خشکی آب و هوا و دور بودن آبادی ها از هم، وجود کاروانسرا بیش از دیگر مناطق حائز اهمیت بوده است.سبزوار یکی از شهرستان های ایران است که به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم و نیز در مسیرجاده زیارتی تهران – مشهد وتعدد مسافران بیش از دیگر مناطق ایران، کاروانسرا در آن بنا شده است. این شهرستان دارای 16 کاروانسرای درون وبرون شهری متعلق به دوره های مختلف است که در این پژوهش سعی برآن شده است که به گونه شناسی کاروانسرا های دوران قاجاریه شهرستان سبزوار بپردازد. روش تحقیق در پژوهش حاضر ازطریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی با روش توصیفی – تحلیلی به تجزیه وتحلیل ابعاد مختلف مطالعات می پردازد.کاروانسراهای مورد بررسی در این پژوهش شامل کاروانسرای زعفرانیه، کاروانسرای مهر، کاروانسرای رباط سرپوش، کاروانسرای فرامرزخان و سرای معمارزاده می باشند و از آنجا که اکثر کاروانسراها قدمتشان به دوره صفوی نیز می رسد دارای ویژگی ها و ساختاری شبیه به کاروانسرا های دوره صفویه می باشند که این پژوهش با گونه شناسی این کاروانسراها و شناسایی ویژگی های آن ها سعی بر نشان دادن قابلیت های این کاروانسراها با هدف باززنده سازی و احیای آن ها دارد.

Keywords:

گونه شناسی معماری , قاجاریه , کاروانسراهای سبزوار