نهاد عفو و اختیارات رهبر در قانون کیفری ایران

عفو یکی از عوامل سقوط و یا تخفیف مجازات و نیز ابراز رافت و محبت نسبت به محکومان یا متهمان است که از طرف عالی ترین مقام کشور و یا مرجع قانونگذاری اعطا می گردد. عفوی که از طریق عالیترین مقام کشور اعطا می گردد، عفو خصوصی و عفو دیگر، عمومی نامیده می شود. مهمترین اثر عفو خصوصی سقوط مجازات است. از سوی دیگر، تخفیف و تبدیل مجازاتها تنها نسبت به تعزیرات و مجازات های بازدارنده قابل اعمال است و حدود ، قصاص و دیات نیز تابع احکام خود هستند. برخلاف عفو عمومی، عفو خصوصی آثار محکومیت را زائل نمی کند. معافیت از تمام یا بخشی از مجازات اصلی، نباید تاثیری بر مجازات های تتمیمی و تبعی که از آثار محکومیت کیفری است داشته باشد، مگر آن که در پیشنهاد و فرمان عفو به این گونه مجازات ها که نوعا تعزیری است تصریح شده باشد. عفو خصوصی نسبت به حقوق زیاندیدگان از جرم بی اثر است و رهبر نمی تواند به طور مشروط عفو کند و عفو باید مطلق باشد و عفو خصوصی تاثیری در مورد شرکاء و معاونین جرم ندارد. ولی امر در حق الناس اعم از این که حد باشد یا غیر آن، حق عفو ندارد و بر همین اساس، در حد قذف، قصاص و دیات، اختیار عفو یا اجرای مجازات با صاحبان حق است و با وجود مطالبه حق از سوی ایشان، ولی امر نمیتواند از اجرای مجازات ممانعت نماید، مگر در موارد نادری که در تزاحم با حقوق عمومی و مصلحت جامعه باشد.

Keywords:

عفو , رهبر , عفو عام , عفو خاص , حقوق کیفری