بررسی اثر خشک کردن بستر سیال بر تغییر رنگ و محتوی آنتوسیانین گیاه دارویی گل گاوزبان

گیاه Echium amoenum ازخانواده بوراژیناسه گیاهی پایا پوشیده ازکرک های نرم و نازک است. این گیاه دارویی در ارتفاعات بین 1500 تا 2000 متر از سطح دریا و در اقلیم کوهستانی و معتدل خزری توانایی رشد و گلدهی مطلوبدارد. در طب سنتی ایران گل های خشک شده Echium amoenum جهت رفع زکام، سرماخوردگی، کاهش دهنده فشارخون، آرام بخش، مدر و معرق به کارمی رود. حفظ رنگ یکی از یژگی های مهم در حفظ ترکیبات موثره و بازارپسندی گیاهان دارویی خشک شده است. در این پژوهش گیاه دارویی گل گاوزبان در سطوح دمای 40، 50 و 60 درجه سلسیوس و در سطوح سرعت هوای 0.5، 0.75 و 1 متر بر ثانیه در یک خشک کن بستر سیال خشک شدند.در این تحقیق از سیستم ماشین بینایی برای اندازه گیری ویژگی های رنگ استفاده شد. تصاویر دریافتی در طی فرآیندخشک شدن در فضای رنگی RGB صورت گرفت و برای استخراج ارزشهای رنگی به فضای *L*a*b تبدیل گردید. از نرم افزار متلب نسخه 2009 جهت تبدیل و آنالیز تصاویر استفاده شد. محتوی آنتوسیانین نیز به عنوان بزرگترین گروهرنگدانه های طبیعی محلول در آب که مسئول رنگ قرمز، آبی و بنفش گیاهان هستند اندازه گیری شد. نتایج نشانداد که با افزایش سرعت و دمای هوای خشککن تغییر رنگ کاهش یافت. اگرچه در برخی تحقیقات گزارش شده کهمحتوی آنتوسیانین با افزایش دما کاهش می یابد اما نتایج این تحقیق نشان داد که دمای بالای خشک کردن به دلیلاینکه گلبرگ های گاوزبان مدت زمان کمتری تحت تیمار حرارتی بودند برای حفظ حداکثری محتوی آنتوسیانینگلبرگ های خشک شده گاوزبان توصیه شد. برای به دست آوردن بهترین شرایط خشک کردن از لحاظ کمترین تغییررنگ و کمترین تخریب محتوی آنتوسانین روش سطح پاسخ (RSM) انجام شد. نتایج نشان داد که دمای 59 درجه سلسیوس و سرعت 1 متر بر ثانیه بهینه شرایط برای حفظ آنتوسیانین و رنگ گلبرگ های گاوزبان می باشد.

Keywords:

گیاه دارویی گاوزبان , خشک کن بستر سیال , تغییر رنگ , محتوی آنتوسیانین