نقش تقویت و ساماندهی اراضی سبز حاشیه رودخانه ها در توسعه پایدار شهری بهمراه بررسی موردی حاشیه سبز رودخانه زرجوب رشت

توسعه پایدار بدون نگاه زیست محیطی به شهر های امروزین امکان پذیر نیست و از این منظر عوامل و عوارض طبیعی در شهرها نقش قابل توجهی دارند. طبیعت به سبب محدودیت های محیطی در بهره برداری باید مورد برنامه ریزی دقیق قرار گیرد، ولی در عین حال می تواند فرصت های مناسبی برای دستیابی به توسعه پایدار پدید آورد. رودها یکی از عوارض مهم طبیعی در بسیاری از شهرهاهستند که به سبب ماهیت خود تاثیر زیادی بر شرایط زیست محیطی شهرها می گذارند. اراضی سبز حاشیه رود ها نمونه ای از محیط زیست طبیعی در دل شهرها (بخصوص شهرهای شمالی کشور) بوده و به همین دلیل حفظ و بهره برداری مناسب از آنها از ملزومات توسعه پایدار شهر خواهند بود. اراضی حاشیه رودها در عین حال می توانند بستر مناسبی برای ایجاد فضاهای سبز همگانی باشند. ساماندهی این اراضی ضمن بالا بردن سرانه فضای سبز شهری،از پراکندگی قابل قبولی به سبب قرارگیری در امتداد رودها برخوردار بوده و موجب ایجاد برابری در دسترسی به فضاهای سبز برای شهروندان شده ودر واقع می توانند نقش ستون فقرات شهر در توسعه فضاهای سبز همگانی را ایفا کنند. شبکه های سبز شهری فضاهای سبزی هستند که می توانند در این اراضی شکل بگیرند. در ضمن اینگونه فضاهای سبز به سبب بهره گیری از گونه های گیاهی بومی، به نوعی خود اتکا بوده و از هزینه نگهداری کمتری برخوردارند. گسترش رفاه شهروندان با ایجاد محیط زیست سالم و ارضای نیاز آنان به بودن در طبیعت و برقراری ارتباط با آن ودر نهایت بالا رفتن کیفیت محیط و برقراری عدالت محیطی در توزیع فضاهای سبز همگانی و در عین حال ارتباط مراکز اجتماعی شهر از طریق فضاهای همگانی امتداد رودها، از فرصت های ایجاد شده جهت توسعه پایدار شهرها می باشند. در نهایت می توان نقش ساماندهی اراضی سبز حاشیه رودخانه ها در توسعه پایدار شهرها را در سه محور زیر بیان نمود: توسعه شهرها در امتداد محور طبیعی رودها بوسیله بهبود کیفیت محیطی-اجتماعی حاشیه رود. برابری و مساوات و تحقق مفهوم عدالت محیطی با توزیع عادلانه فضاهای سبز شهر در امتداد رودها ودر تمامی وسعت شهر حفاظت از محیط زیست طبیعی و پررنگ کردن حضور آن در شهر از طریق طرح های ساماندهی حاشیه رودها. رودخانه زرجوب در شهر رشت از مصادیق رودهای شهری است که اراضی سبز فراوانی در خاشیه خود دارد و بدین سبب می تواندفرصت های مناسبی جهت توسعه پایدار شهر را ایفا کند که در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته است.