مروری بر ترکیبات، خواص تغذیه ای، داروشناسی و درمانی عناب

عناب با نام علمی Ziziphus jujuba Mill ، متعلق به خانواده Rhamnaceae است، که در تعدادی از کشورهای جهان و خاورمیانه از جمله ایران رشد می کند و در ایران به نام عناب مشهور می باشد. میوه ی بسیار خوشمزه و مغذی عناب، علاوه بر مصرف خوراکی، از زمان های دور در طب سنتی ایرانی و طب گیاهی چین، به عنوان گیاه دارویی مورد استفاده بوده است. در بررسی ها و گزارش های علمی محققان، به وجود اجزا و ترکیبات مختلف، عناصر معدنی و بیومولکول های متعدد در بخش های مختلف این گیاه اشاره شده، که موجب خواص داروشناسی و درمانی زیادی در این میوه و گیاه ارزشمند و اثرات شفابخشی فراوان برای آن شده اند. هدف این مقاله، مرور و بررسی اجمالی نتایج تحقیقات علمی دانشمندان رشته های مختلف، در زمینه ترکیبات موجود در بخش های مختلف این گیاه و خواص و فواید متعدد داروشناسی، دارویی و درمانی آن است. جهت بررسی ترکیبات موجود در گیاه و خواص داروشناسی، دارویی و درمانی عناب ( jujube )، از روش جستجوی اینترنتی استفاده شد. حاصل جستجوها، مقالات متعدد چاپ شده در مجلات مختلف بین المللی و یا ارائه شده در کنفرانس های علمی بود، که در سال های اخیر توسط پژوهشگران، دانشمندان و متخصصان رشته های مختلف علوم از جمله داروشناسی، داروسازی، کشاورزی و باغبانی، شیمی و بیوشیمی، تغذیه و صنایع غذایی، پزشکی وگیاهان دارویی روی ترکیبات سازنده و مغذی و/ یا خواص و جنبه های داروشناسی و درمانی متعدد میوه و گیاه عناب انجام و نتایج حاصل، به صورت بررسی مروری و یا داده های تجربی گزارش شده بود. از مجموع نتایج، داده ها و گزارش های محققان در این مقالات، ترکیبات عمده موجود در بخش های مختلف گیاه عناب و برخی از خواص تغذیه ای، دارویی و درمانی آن، در مقاله مروری حاضر به صورت کلی و اجمالی مورد بررسی قرارگرفت. بررسی نتایج پژوهش ها و مطالعات متعدد دانشمندان در مورد عناب نشان می دهد، که در بخش های مختلف عناب از جمله میوه، برگ، هسته، پوست ریشه و گوشته، ترکیبات مختلف و عناصر معدنی و بیومولکول های متعددی وجود دارد. به طور کلی و اجمالی می توان به وجود فنول ها، پلی فنول ها، فلاونوئیدها، آلکالوئیدها، آنتوسیانین ها، اسیدهای چرب، ساپونین ها، تانن ها، استرول ها، آمینواسیدها، پروتئین، چربی، ویتامینها، پلی ساکاریدها، فیبرها، کربوهیدرات ها، اسیدهای آلی، کارتنوییدها، سایکلوپپتید آلکالوئیدها، گلیکوزیدها، ترپنوئیدها، قندهای محلول، عناصر معدنی مانند پتاسیم، منیزیم و کلسیم و بیومولکول های دیگر در بخش های مختلف این گیاه اشاره نمود. اجزا و ترکیبات مختلف موجود در بخش های گوناگون عناب، دارای خواص داروشناسی و درمانی متعدد از جمله خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد قارچ، ضد باکتری و ضد میکروبی، ضد التهابی، ضد سرطان، ضد زخم معده، مسکن و آرام بخش، تاثیرات مفید روی سیستم عروق قلبی، موثر در تصفیه خون و درمان انواع زیادی از بیماری ها شامل دیابت، اسهال، کم خونی، برونشیت، عفونت های پوستی، تب، چاقی، فارنژیت، بی خوابی، مشکلات کبدی و .... هستند.

Keywords:

عناب , فنول ها , خواص درمانی , فلاونوئیدها , خواص ضد میکروبی