قصد قبلی
[سعید الدین فرغانی]
ادراک کلی، که به ذات و صورت جمعیت و کلیت خودش، کلیات اشیا و حقایق دریابد و مادام که نفس به حظوظ و آمال و امانی و شهوات و لذات حسی و وهمی مقید است، او در قید احکام جزئیت محصور است.(1)
[حلاج]
بر تست که چشم به نوری داشته باشی که چراغدان آن کشف و تجلی است . پاره ای از من به پاره ای از پاره من قائم و پا برجاست و حال آنکه کل من به کل کل من عشق می ورزد . (2)
[گیسپ اسکلتن]
مرتبه ادراک کمالی (الکمال و التحقیقThe stage of perfect realization ): در این مرتبه تمام تناقضها در ادراک کلی مغلوب میشوند، در واقع، این مرتبه از خصلت جامع تمام مراتب برخوردار است. (3)
[یزدانپناه عسکری]
فضیلت والای انسان بستن در گفتگوی درون و ادراک به اراده و تصمیم (قصد قبلی) و دست یازیدن از طریق (کل من) به کل وصف ناپذیر و درک کلی در معرفت خاموش است.
___________
1- سعید الدین فرغانی، مشارق الدراری شرح تائیه ابن فارض، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی - قم، چاپ: دوم، 1379. ص 342
2- اخبار حلاج نسخه ای کهن در سیرت حسین بن منصور حلاج ، تصحیح و تحشیه ل. ماسینیون / پ. کراوس ، ترجمه و تعلیق سید حمید طبیبیان – تهران : انتشارات اطلاعات 1383 ص 145 ، 150
3- شرح فرغانی بر التائیه الکبری و مفاهیم کلیدی آن: مقایسه جهان بینیهای ابن عربی و ابن فارض، گیسپ اسکلتن، مترجم حسین مریدی
- تصمیم (صمم)، [صم]: مص، 1- قصد قبلی 2- نشنیدن
(قرشی، علیاکبر، قاموس قرآن - تهران، چاپ: ششم، 1371. ج4 / صمم: ص : 153)