رجوع زوجه به بذل در طلاق خلع غیرمدخوله
مقدمه
عبارت “رجوع زوجه به بذل در طلاق خلع غیرمدخوله” ممکن است دشوار به نظر برسد، به همین جهت در این مطلب ابتدا با تعاریفی آشنا خواهید شد و سپس در انتها به پاسخ سوال زیر خواهیم رسید:
آیا اگر مردی همسر خود را که غیر مدخوله است به طلاق خلع مطلقه کند، آیا زوجه می تواند به بذل رجوع کند یا خیر؟
طلاق خلع
طلاق خلع در برخی از کتب حقوقی ذیل طلاق های توافقی آمده است. طلاق خلع عبارت است از اینکه که زن به دلیل کراهت از شوهر خود، در مقابل پرداخت مالی به او، تقاضای طلاق کرده و جدا می شود. به مالی که زن به شوهر تملیک می کند (که به اصطلاح دقیق تر بذل می کند) تا شوهر او را طلاق دهد فدیه می گویند. در واقع این نوع طلاق ما را به یاد اصطلاح معروفی در جامعه می اندازد که می گوید مهرم حلال و جانم آزاد!
مستند به ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی فدیه ممکن است عین مهر، معادل آن و یا بیشتر یا کمتر از مهریه باشد.
طلاق بائن و رجعی
طلاق بائن: مستند به ماده ۱۱۴۴ قانون مدنی طلاق بائن طلاقی است که شوهر در زمان عده حق ندارد از آن رجوع کند. به عبارت دیگر یعنی طلاق پس از آن که صورت گرفت قابل برگشت نیست.
طلاق رجعی: مستند به ماده ۱۱۴۸ قانون مدنی طلاق رجعی به این معناست که شوهر در زمان عده حق دارد از آن رجوع کند. به عبارت دیگر پس از آنکه طلاق انجام شده، به واسطه فعل یا لفظی که دلالت بر رجوع دارد، قابل برگشت است.
اقسام طلاق بائن
در موارد ذیل طلاق بائن است (مستند به ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی):
1طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود (غیر مدخوله)
2 طلاق یائسه
3طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد. (توضیح در نکته اول)
سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید
نکته اول: طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد بائن است و بعد از رجوع زن به عوض این طلاق هم رجعی می شود. (رجوع شود به کتاب مختصر حقوق مدنی دکتر توکلی، چاپ هفدهم، ویرایش چهارم، صفحه ۳۶۵)
رجوع زوجه به بذل در طلاق خلع غیرمدخوله
حال که با عبارات آشنا شدیم می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا اگر مردی همسر خود را که غیر مدخوله است به طلاق خلع مطلقه کند، آیا زوجه می تواند به بذل رجوع کند یا خیر؟
در صورت عدم امکان رجوع مرد به طلاق، زن حق رجوع به بذل نخواهد داشت، زیرا رجوع زن به بذل موجب زیان مرد است و این زبان به موجب اصل لاضرر نفی شده است، حال می خواهد خلع عقد معاوضی باشد یا ایقاع.(مختصر حقوق خانواده، صفائی، امامی، ش۲۷۰)
از آنجاکه طلاق غیر مدخوله طبق ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی، بائن است و برای مرد حق رجوع نیست؛ می توان گفت: اگر مردی همسر خود را که غیر مدخوله است، به طلاق خلع، مطلقه کند، زن حق رجوع به بذل نخواهد داشت.