بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جغل (جقله) بروجرد در حفظ امنیت راه های منطقه زاگرس مرکزی

قلعه شاه جغل یا جقله [1] یکی از قلعه­های کوهستانی منطقه زاگرس مرکزی است. موقعیت مکان­گزینی آن به گونه­ای است که بر سر یکی از مسیر­های ارتباطی دشت بروجرد به خرم­آباد قرار دارد و در کوه های غربی دشت سیلاخور در دهانه تنگه دره بیداد بر بالای محیطی صخره­ای ساخته شده است. از این قلعه اتاقک­ها، آب انبار و راه پله­هایی جهت دسترسی به آن و برخی آثار سفالی باقی مانده است. نکته قابل تامل در مورد این قلعه، مکان­گزینی و قرارگیری آن در ارتفاعاتی مشرف به محیط پیرامونی است. بر این اساس، می­توان سوالات کلیدی را با در نظر گرفتن بقایای معماری موجود و یافته­های سطحی چنین مطرح کرد که: این قلعه مربوط به کدام دوره تاریخی است و ماهیت کاربری آن چیست نگارندگان این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از روش میدانی (بررسی، مستندنگاری و مطالعات باستان­شناختی) و مطالعات کتابخانه­ای، درصدد ارائه پاسخی منطقی و علمی به سوال مورد نظر بودند. نتایج پژوهش نشان می دهد که این قلعه بیش از هر چیزی کاربری امنیتی در جهت تامین امنیت راه­های ارتباطی-تجاری منطقه شرقی زاگرس مرکزی را داشته است. همچنین می توان گفت با در نظر گرفتن شواهد باستان شناختی، این قطعه مربوط به دوره ساسانی است. [1]. Jeqela

Keywords:

زاگرس مرکزی , شهرستان بروجرد , قلعه شاه جغل , کاربری امنیتی , ساسانی