اشارات و تلمیحات در دیوان امیر معزی نیشابوری

غنای واژگانی معزی که جامع میان ادب عربی و فارسی است در کمتر دیوانی دیده می شود. شعر معزی آسان خوان و بدون هرگونه دشواری است.از سخن معزی به درستی فهمیده می شود که وی رنج تعلم دیده و زجر استاد چشیده است.عبارات و اصطلاحات به کار رفته در شعر وی نشان دهنده ذهنی سلیم و طبعی سرشار است.معزی یکی از بنیانگذاران غزل در ادب فارسی است؛آنچه فارق و مائز غزل معزی و حافظ است روزگار آنان است. زمان معزی زمان آغازین رشد و شکوفایی قالب غزل است و معزی در این کار از پیشاهنگان است.در حقیقت غزل در روزگار معزی به نوعی پیوند خود را با تغزل در قصیده می گسلد و به وجود استقلالی خود نزدیک می شود.خاصیت عمده شعرمعزی سادگی آنست،معزی معانی بسیار را در الفاظ ساده و خالی از تکلف ادا می کند و قوت طبع او در آوردن عبارات سهل و بدون تعقید و ابهام از قدیم مورد توجه ناقدان سخن بوده است.اگرچه در تغزلات و غزل های او طراوت تغزل های فرخی دیده نمی شود،لیکن به هر حال کوششی که او در سرودن غزل های نغز به کار برده ، مسلما وسیله موثری در پیشرفت فن غزل سرایی شده است.بعضی از قصاید معزی که ما به نقل آنهامبادرت خواهیم کرد افکار کاملا تازه ای نسبت به پیشینیان دارد و این درجه ابتکار و علاقه او را به آوردن مضامین و مطالب بدیع می رساند.سخن او گاه به سادگی و سهولت شعر فرخی و گاه به دقت و باریک اندیشی عنصری و گاه نزدیک به لحن و لهجه زمان او و مخلوط به لغات مختلف عربی و یا افکار جدید عرفانی و فلسفی است و گویا این شاعر در پیش گرفتن راه های جدید بیشتر دنباله کار دو شاعر مقدم بر خود یعنی پدرش عبدالملک برهانی و شاعر عصر طغرل بیک لامعی جرجانی را گرفته باشد. در این مقاله به اشارات و تلمیحات آیات قرآن کریم در دیوان امیرمعزی نیشابوری پرداخته شده است.

Keywords:

اشارات , تلمیحات , آیات , قرآن کریم , معزی