بررسی ضوابط آبزی پروری مسیولانه و تدوین آیین کار مدیریت بهینه مزارع آبزی پروری

آبزی پروری یکی از بخش های پویا در مجموعه کشاورزی بوده، و در بسیاری موارد اقتصادی ترین فعالیت بخش کشاورزی محسوب می گردد. نیاز روزافزون جامعه به گوشت سفید و منابع سالم پروتیین، ایجاد اشتغال، تحصیل منابع ارزی و توسعه سازگار با محیط زیست از مبانی توسعه پایدار آبزی پروری در جهان و ایران می باشد. نرخ رشد آبزی پروری طی دو دهه اخیر بیشترین حددربین محصولات کشاورزی داشته، و در بسیاری از سالها دو رقمی بوده است. ماهیان گرمابی بالاترین سهم را در تولید آبزیان پرورشی داشته، که بطور عمده در آب شیرین تولید می شوند. میزان تولید پرورشی ماهیان گرم آبی از حدود ‮‭61000‬ تن در سال ‮‭1382‬ به بیش از ‮‭167000‬ تن در سال ‮‭1392‬ رسیده است. این ارقام تولید در گستره قابل توجهی شامل ‮‭4025‬ باب مزرعه با وسعت ‮‭22323‬ هکتار در سال ‮‭1382‬ به ‮‭14615‬ باب مزرعه با وسعت ‮‭48697‬ هکتار در سال ‮‭1392‬ توسعه یافته است. این حجم تولید و وسعت غیر از برداشت از منابع آبی طبیعی و نیمه طبیعی می باشد. میزان تولید ماهیان گرم آبی در کشور رتبه نخست تولید را داشته، و ارزش اقتصادی و صادراتی قابل ملاحظه ای دارد. ماهیان سرد آبی که قزل آلای رنگین کمان ‭Onchorhynchos mykiss ‬گونه اصلی در تولید است، رشد فزاینده ای در سامانه های مختلف آبزی پروری کشور داشته ، بنحوی که میزان تولید ماهیان سردآبی از ‮‭23000‬ تن در سال ‮‭1382‬ به بیش از ‮‭143000‬ تن در سال ‮‭1392‬ رسیده است. توسعه عرصه های تولید نیز از ‮‭562‬ مزرعه (‮‭89/8‬ هکتار) در سال ‮‭1382‬ به ‮‭1923‬ مزرعه (‮‭2300‬ هکتار) در سال ‮‭1392‬ نشانه دیگری از توسعه قابل توجه آبزی پروری ماهیان سرد آبی می باشد. برای دستیابی به توسعه پایدار، تدوین دستورالعمل ها و آیین های کار آبزی پروری در هر یک از حلقه های زنجیره تولید، و الزام به رعایت اصول و ضوابط تولید ضروری و مورد نیاز می باشد. انتخاب محل پرورش ماهیان ، مراحل تاسیس، استفاده از روش های مکانیزاسیون در تولید، روش های تامین اکسیژن مطلوب، بیوتکنیک تکثیروپرورش، روش های تعیین ظرفیت، انتخاب و به گزینی مولد، مدیریت غذا و تغذیه از بخش های مختلف در آیین کار مدیریت بهینه مزارع می باشد. واژه های کلیدی: ماهیان گرمابی، ماهیان سرد آبی ، آبزی پروری مسیولانه، آیین کار ، توسعه پایدار، افزایش تولید