استخراج و شناسایی ترکیب های شیمیایی اسانس گل محمدی در پایه های مختلف کشت شده در بعضی از استان های کشور (کرمانشاه)

گل محمدی با نام علمی ‭Rosa damascene Mill. ‬و از خانواده ‭Rosaceae‬، در مناطق مختلف ایران و جهان کشت می گردد. در این بررسی اسانس گلبرگ گل محمدی مناطق مختلف کشور در شرایط اکولوژیکی استان کرمانشاه، در یک طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه مهرگان lمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه درطی 3 سال مورد بررسی قرار گرفت. اسانس اکسشن های گل محمدی به روش تقطیر با آب استخراج گردید و توسط دستگاهای کروماتوگرافی گازی ‭(GC) ‬و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی ‭(GC/MS) ‬تجزیه گردیدند و طیف ها، مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیب های عمده اسانس در مدت پژوهش در اکسشن های مورد مطالعه شامل سیترونلول (‮‭0/3‬ تا ‮‭57/6‬درصد)، ژرانیول( ‮‭0/6‬ تا ‮‭33/5‬ درصد)، ژرانیال (‮‭0/6‬ تا ‮‭40/7‬ درصد)، ا ن- تترادکانول (‮‭0/4‬ تا ‮‭34/3‬ درصد)، ا ن- نونادیکان (‮‭3/2‬ تا ‮‭51/7‬ درصد)، ا ن- ایکوزان (‮‭0/6‬ تا ‮‭28/3‬)، ا ن- پنتاکوزان (‮‭0/3‬ تا ‮‭47‬ درصد)، ا ن- هگزادکانول ( ‮‭0/6‬ تا ‮‭14/3‬ درصد)، ا ن- هنیکوزان (6 تا ‮‭31/3‬ درصد)، متیل تترادکانوات ( ‮‭0/4‬ تا ‮‭19/2‬ درصد) و ا ن- تری کوزان (‮‭2/3‬ تا ‮‭13/9‬ درصد)بوده است. نشان داده شد که بیشترین میزان اسانس در ژنوتیپ های کرمانشاه ‮‭12‬ (‮‭0/412‬ گرم)، اصفهان 4 (‮‭0/364‬ گرم)، لرستان 1 (‮‭0/361‬گرم)، کرمانشاه 2 (‮‭0/350‬ گرم)، یزد2 (‮‭0/332‬ گرم)، اصفهان 3 (‮‭0/331‬گرم)، به ترتیب دارای بیشترین میزان اسانس بودند. در بررسی ضریب همبستگی نشان داده شد که ترکیبات موثره با بیشترین ضریب همبستگی در سطح آماری ‮‭0/1‬ مربوط به ترکیبات سیترونلول ا ن- ایکوزان ( ‮‭0/845‬‭=r) ‬، سیترونلول ا ن- هنیکوزان ( (‮‭0/879‬‭=r ‬، ا ن- نونادیکان ژرانیول (‮‭0/883‬ ‭=r)‬، ا ن- ایکوزان -ژرانیول ( (‮‭0/891‬‭=r‬، ا ن- هنیکوزان - ژرانیول (‮‭0/842‬‭=r )‬، ا ن- هنیکوزان - ژرانیال ) (‮‭0/850‬‭=r‬، ا ن- ایکوزان - ژرانیال (‮‭0/885‬‭=r) ‬، ا ن- نونادیکان -ژرانیال (‮‭0/930‬‭=r )‬نشان داده شد. نتایج بدست آمده در طی سالهای مطالعه نشان داد که اصفهان 5 بیشترین سیترونلول، اراک 1 بیشترین ژرانیول، کردستان 1 بیشترین ژرانیال، آ غربی 1 بیشترین ا ن-تترادکانول، تهران 1 بیشترین ا ن-نونادیکان، اراک 1 بیشترین ا ن-ایکوزان، فارس 1 بیشترین ا ن-پنتاکوزان و زنجان 1 بیشترین ا ن- هنیکوزان را دارا بودند. واژه های کلیدی: گل محمدی ‭(Rosa damascene Mill.)‬، اسانس، اکسشن