مقایسه روش های ‭Phytoremediation ‬طبیعی و ‭Phytoextraction ‬شیمیایی برای اصلاح خاک های آلوده

تاکنون روش های مختلفی برای پالایش خاک های آلوده بیان شده که عمدتا گران و پرهزینه است. یکی از روش های کمهزینه برای پالایش خاک های آلوده، استفاده از گیاه پالایی می باشد. هدف از گیاه پالایی برداشت و استخراج حداکثری آلاینده از محیط خاک می باشد. استفاده از کلات ها در خاک از جمله شیوه های موثر در فراهمی زیستی عناصر سنگین می باشد. این مطالعه به منظور بررسی امکان استفاده از ‭EDTA ‬در بهبود و افزایش کارایی گیاه پالایی، بر روی گیاه ذرت در گلخانه با طرح آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول مقادیر کلات‭EDTA ‬از منبع‭Na‬2‭EDTA ‬شامل سه سطح ،‮‭3 0‬ و 6 میلی مول ‭EDTA ‬در کیلوگرم خاک و عامل دوم عنصر آلاینده شامل سه عنصر نیکل، کادمیوم وسرب بود. مقدار آلاینده در دو سطح خاک غیرآلوده و خاک آلوده (سرب‮‭600‬ میلی گرم در کیلوگرم، کادمیم ‮‭20‬ میلی گرم در کیلوگرم و نیکل ‮‭500‬ میلی گرم درکیلوگرم) بود. قبل از کشت، ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، غلظت سرب، کادمیم و نیکل قابل استفاده در خاک اندازه گیری گردید. آلودگی خاک قبل از کشت برای عنصر سرب از منبع نیترات سرب، برای عنصر نیکل از منبع سولفات نیکل وبرای عنصر کادمیوم از منبع سولفات کادمیم انجام گردید. میزان کودهای مورد نیاز بر اساس آزمون خاک و با لحاظ نمودن میزان عناصر غذایی موجود در ترکیب آلاینده های مورد استفاده، اعمال شد. پس از برداشت، غلظت عناصر سنگین، عناصر پرمصرف و کم مصرف در خاک و گیاه اندازه گیری شد. داده های به دست آمده از آزمایش با استفاده از نرم افزار آماری (‮‭2004‬ ،‮‭1.9‬ ‭SAS Institute) ‬تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که استفاده از ‭EDTA ‬حلالیت سرب، کادمیوم و نیکل را در محلول خاک افزایش داده و منجر به افزایش جذب بیشتر این عناصر در گیاه می گردد. در این آزمایش سطوح مختلف ‭EDTA ‬به صورت معنی داری مقدار سرب موجود در اندام هوایی را تحت تاثیر قرار داد و سطح 6 میلی مول ‭EDTA ‬در کیلوگرم خاک بیشترین مقدار سرب در اندام هوایی را داشت. مقایسه میانگین مقدار کادمیوم اندام هوایی نشان داد که اگرچه اختلاف معنی داری بین سطح 3 و6 میلی مول ‭EDTA ‬در کیلوگرم وجود نداشت، اما با افزایش میزان ‭EDTA ‬مقدار کادمیوم اندام هوایی افزایش یافت و بیشترین مقدار در تیمار سطح 6 میلی مول ‭EDTA ‬در کیلوگرم به دست آمد. در مورد جذب نیکل توسط گیاه ذرت تجزیه واریانس نشان داد که تنها تیمار فلزی، مقدار نیکل در اندام هوایی را به صورت معنی داری تحت تاثیر قرار داده است. بنابراین در این بررسی ‭EDTA ‬بر روی جذب و استخراج سرب و کادمیوم موثر بود درحالی که بر روی نیکل تاثیرمعنی داری نداشت. واژه های کلیدی: آلودگی، گیاه پالایی، ‭EDTA ‬، ذرت