تاثیر سن نشا بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام برنج

انتقال به موقع نشا و تعیین زمان نشاکاری را می توان یکی از فاکتورهای مهم برای مدیریت صحیح زراعی نام برد. این امر با وجودآب مطمین، به عنوان راهکاری مناسب جهت مقابله با کم آبی مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از مناسبترین روش مدیریت زراعی در کشت برنج تعیین سن نشا برای ارقام برنج است. تعیین سن نشا یک فاکتور تا ثیرگذار بر صفات مرفولوژیکی برنج پس از نشاکاری می باشد. نشاهای جوان تر بهتر از نشاهای مسن تر در شرایط خاک غرقاب یا غیر غرقاب مواد غذایی را از خاک جذب نمایند. این بررسی با آزمایش کرت های خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در 2 مکان( رشت و چپرسر تنکابن) به مدت 2 سال(‮‭1388-1389‬) به اجرا در آمد. در این مطالعه سن نشا به عنوان فاکتور اصلی در 4 سطح(‮‭15‬ ، ‮‭21‬ ، ‮‭28‬ و‮‭35‬ روزه) و ارقام مختلف برنج به عنوان فاکتور فرعی در 4 سطح(هاشمی،خزر، هیبرید(دیلم) وشیرودی) بود. نتایج حاصل از تجزیه مرکب نشان داد که اثرات ساده سال، مکان و تیمارها و اثرات متقابل آنها برای تعدادی از صفات معنی دار بود. مقایسه میانگین داده ها بر مبنای آزمون توکی نشان داد که ارقام هیبرید(دیلم) و شیرودی با میانگین عملکرد ‮‭6011‬ و‮‭6137‬ کیلوگرم در هکتار بترتیب بیشترین عملکرد دانه را داشتند. مقایسه میانگین سن نشا نشان می دهد که سنین ‮‭15‬ و ‮‭21‬ روزه با میانگین عملکرد ‮‭5176‬ و ‮‭5220‬ کیلوگرم در هکتار از عملکرد بهتری برخوردار بودند. علی رغم عدم معنی دار شدن اثر متقابل رقم در سن، ارقام دیلم وشیرودی در سن ‮‭15‬ روزه دارای عملکرد ‮‭6134‬ و‮‭6322‬ کیلوگرم درهکتار ودر سن ‮‭21‬ روزه دارای عملکرد‮‭6215‬ و ‮‭6199‬ کیلوگرم درهکتار بودند. به عبارت دیگر به دلیل بهره برداری بالای نشاهای با سن کم از عوامل محیطی شامل آب، نور و مواد غذیی، ارقام مختلف برنج مورد بررسی بیشترین عملکرد را نسبت به سطوح بالاتر سن نشا نشان داده اند. بنابراین با انتقال نشاهای با سن کمتر (‮‭15‬ یا ‮‭21‬ روزه) به زمین اصلی، ضمن بهره برداری از منابع مختلف آب اعم از بارندگی اوایل فصل کشت و سایر منابع آبی ضمن افزایش پتانسیل عملکرد ارقام مختلف برنج، در مصرف آب ذخیره شده پشت سد صرفه جویی نمود. واژه های کلیدی: برنج ، بهبود مصرف آب، سن نشا ، عملکرد ، اجزای عملکرد