بررسی سازگاری و پایداری عملکرد لاین های امیدبخش گندم در آزمایش های یکنواخت سراسری مناطق شور (ERWYT-SALT-93)

این طرح به منظور مطالعه سازگاری و تحمل به شوری ارقام و لاین های پیشرفته گندم در پنج ایستگاه تحقیقاتی مناطق معتدل و گرم شور (بیرجند، یزد، کرمان، اصفهان و زابل) به مدت دو سال به اجرا در آمد. تعداد 20 رقم و لاین امید بخش با احتساب شاهدها (ارگ، افق و نارین) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار تحت شرایط تنش شوری (8-12ds/m=Ecwater و 10-14ds/m=Ecsoil) مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. در طول دوره رشد ضمن مراقبت های لازم زراعی یادداشت برداری های لازم از برخی صفات مرفولوژیکی و زراعی مانند: تاریخ سنبله دهی و رسیدن، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و غیره بعمل آمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل مکان × سال و همچنین اثر متقابل سه جانبه ژنوتیپ × مکان × سال معنی دار می باشد. برای سنجش سازگاری و پایداری عملکرد ارقام از روش غیرپارامتری رتبه بندی Rank) (و انحراف معیار رتبه (SDR) و همچنین شاخص نسبی عملکرد (YIR%) استفاده گردید و نتایج نشان داد که ارقام و لاین های شماره 14، 16، 6، 3 و17 با داشتن میانگین عملکرد بالا و انحراف معیار رتبه پایین، دارای قابلیت تطابق بیشتری با شرایط شوری این مناطق بوده و از پایداری عملکرد بیشتر و تحمل قابل قبول به بیماری ها برخوردار بودند و به عنوان لاینهای برتر جهت بررسی در آزمایشات تحقیقی ترویجی انتخاب گردیدند. واژه های کلیدی :گندم نان، سازگاری، پایداری، تنش شوری و عملکرد دانه