بررسی اثر تلقیح توام باکتریهای افزاینده رشد گیاه و باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی بر رشد و عملکرد یونجه در یک خاک شور

یکی از راهکارهای تولید بهینه محصول و حفظ سلامت محیط زیست و پایداری تولید در سیستم های کشاورزی استفاده از فرایندهای طبیعی مانند تثبیت بیولوژیک نیتروژن می باشد. یونجه با ارزشصترین گیاه از خانواده لگومصها بوده و مصرف آن از سایر علوفهصهای سبز کاشته شده متداولصتر است. این گیاه قادر است در شرایط مناسب با باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی همزیستی ایجاد نموده و متعاقب آن مقدار قابل ملاحظهصای از نیتروژن مولکولی تثبیت شده را صرف نیازهای خود نموده و موجب تقویت حاصلخیزی خاک گردد. از طرف دیگر باکتریهای افزاینده رشد گیاه با مکانیسم های مستقیم و غیرمستقیم و از جمله فراهم نمودن نیتروژن در خاک در طول دوره رشد گیاه می توانند نقش مهمی در عملکرد کمی و کیفی محصول داشته باشد. در این آزمایش اکوتیپ قره یونجه با 3 سویه باکتری سینوریزوبیوم ملیلوتی که در شرایط آزمایشگاهی و گلخانهصای مقاومت مناسبی به شوری داشتند تلقیح شد. همچنین سویه های برتر سه جنس باکتری ازتوباکتر، آزواسپریلوم و سودوموناس انتخاب و پس از تکثیر از آنها یک مایه تلقیح مخلوط باکتریایی به عنوان تیمار باکتری افزاینده رشد گیاه (تیمار ‭PGPR) ‬تهیه گردید. آزمایش به مدت سه سال و در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی و بصورت فاکتوریل و در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجانصشرقی طی سالهای ‮‭1390‬ تا ‮‭1393‬ به اجرا در آمد. بر اساس نتایج حاصل از اجرای طرح ملاحظه گردید که اثر سال در میزان علوفه تولیدی معنیصدار شده است و در سالهای ابتدایی میزان عملکرد و تولید علوفه بیشتر از سال سوم میصباشد. در هر دو سال در چینصهای اول و دوم میزان علوفه تولیدی بیشتر از چین سوم به دست آمده است. نتایج نشان میصدهد تلقیح با باکتری افزاینده رشد گیاه بطور معنیصداری بر صفات مورد اندازهصگیری تاثیر داشته و عملکرد علوفه تر و خشک یونجه را افزایش داده است. همچنین میزان برداشت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، منگنز، روی و مس در اثر تلقیح با باکتری افزاینده رشد گیاه افزایش پیدا کرده است. کلمات کلیدی: یونجه، باکتری افزاینده رشد گیاه، سینوریزوبیوم ملیلوتی، تلقیح، شوری، چین برداشت.