بررسی تاثیر شوری آب منفذی بر مشخصات فیزیکی و مکانیکی خاک های رسی

املاح موجود در آب منفذی خاک به لحاظ نقش شان در ماهیت و مقدار نیروهای الکتروشیمیایی بین ذرات رسی، تاثیر قابل توجهی بر خواص مهندسی خاک نظیر چسبندگی، مقاومت، قابلیت نشست و تراکم پذیری آن ها دارند. بنابراین شناخت رفتار و عکس العمل خاکها تحت تاثیر محلولهای مختلف می تواند در طراحی ها و تصمیم گیری صحیح موثر واقع شود. در این پژوهش، چگونگی تاثیر سه نوع نمک سدیمی شامل: کلرید سدیم، سولفات سدیم و کربنات سدیم بر روی ویژگی های مکانیکی دو نوع خاک رسی شامل مشخصات تراکمی (رطوبت بهینه و چگالی خشک بیشینه)، تورمی (درصد تورم و فشار تورمی)، شاخص های نشست تحکیمی (نمای فشردگی و ضریب تحکیم) و پارامتر های برشی (چسبندگی و زاویه اصطکاک داخلی) بررسی شد. بدین منظور با در نظر گرفتن سه نوع نمک و با مقادیر مختلف برای هر نوع نمک و سه تکرار، ‮‭45‬ نمونه مصنوعی برای هر یک از خاک ها تهیه و مورد آزمایشهای مختلف قرار گرفتند. البته به منظور تعیین دقیق ویژگیهای شیمیایی نمونه ها، آزمایش تجزیه شیمیایی و تعیین مشخصات شیمیایی نمونه مورد بررسی شامل تعیین آنیون ها و کاتیون های موجود در عصاره اشباع، اسیدیته و شوری‭EC)‬، ‭(pH ‬انجام گرفت. پس از انجام آزمایشهای مختلف مشخص گردید میزان و نوع شوری خاک تاثیر چشمگیری بر مشخصات تراکمی خاک یعنی رطوبت بهینه و چگالی خشک بیشینه ندارد، ولی مقادیر حاصل از اندازه گیری نمایه فشردگی و ضریب تحکیم به صورت یک آزمایش فاکتوریل 6ا3 با فاکتور اصلی نوع نمک در سه سطح (کلرید سدیم، سولفات سدیم و کربنات سدیم) و فاکتور فرعی میزان نمک در پنج سطح (5/،0 ،1 ،‮‭5 2‬ و ‮‭10‬ درصد) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار توسط نرم افزار ‭SPSS ‬مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از بررسی ها مشخص شد که مقدار و نوع شوری حاصل از کاربرد نمک های یاد شده تاثیر معنی داری بر نمای فشردگی و ضریب تحکیم خاک دارند. همچنین، دامن تغییرات ضریب تحکیم در اثر افزایش میزان شوری نسبت به نمایه فشردگی بیشتر است. نتایج حاصل از آزمایش سه محوری ‭UU ‬در سه تکرار بر روی تیمارهای مختلف نشان داد که با افزایش میزان نمک سولفات سدیم در هر دو نوع خاک، چسبندگی خاک افزایش و زاویه اصطکاک داخلی کاهش یافت. ولی با افزایش نمک کلرید سدیم تا ‮‭0/5‬ درصد، در هر دو نمونه، چسبندگی کاهش و زاویه اصطکاک داخلی افزایش پیدا کرد. نتایج آزمایشهای تعیین شاخص های تورمی و انقباضی نمونه ها شامل ؛ فشار تورمی، درصد تورم، انقباض خطی و انقباض حجمی نشان داد که میزان و نوع شوری آب منفذی بر مشخصات تورمی انقباض حجمی و خطی موثر بوده که این میزان تاثیر بسته به نوع و میزان نمک ها متفاوت است. واژه های کلیدی: پارامترهای برشی، شوری ، ضریب تحکیم، مشخصات تراکمی، مشخصات تورمی و انقباض،