بررسی شناسایی، جمع آوری و ارزیابی گونه های وحشی جنس زعفران

چکیده گزارش نهایی پروژه ها / طرحهای تحقیقاتی سازمان ترویج آموزش و تحقیقات کشاورزی عنوان شناسایی، جمع آوری و ارزیابی گونه های وحشی جنس زعفران شماره مصوب: ‮‭3-100-141200-8303-84001‬ واحد اجرا: موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر نام و نام خانوادگی هماهنگ کننده/ مجری مسیول: دکتر جواد مظفری نام و نام خانوادگی مجری: محمدجواد کرمی سال شروع: ‮‭1384‬ سال خاتمه: ‮‭1389‬ اهمیت، ضرورت، اهداف و روش تحقیق: حفظ و حراست از منابع ژنتیکی از اهمیت اکولوژیکی و اقتصادی برخوردار است. بطوریکه سازمان خوار و بار جهانی یک برنامه جهانی برای استفاده از منابع ژنتیکی گیاهی فراموش شده و در حال صنعتی شدن را تدوین نمود. توجه به این گیاهان به دلیل توجه به تنوع در کشاورزی و استفاده بهتر از اراضی و پتانسیل های اقتصادی، دارویی و غذایی آنها است. از سوی دیگر باعث افزایش تنوع ژنتیکی در کشاورزی و تعادل و پایداری بیشتر الگوی توسعه می شود. با توجه به اینکه بیش از ‮‭95‬ درصد از سطح زیر کشت و تولید زعفران دنیا در ایران صورت می گیرد. لذا شناسایی و جمع آوری و حراست از خویشاوندان وحشی جنس زعفران از اهمیت خاصی برخوردار است که می تواند منابع ژنتیکی بسیار با ارزشی را جهت تولید ارقام مناسب و مقاوم در شرایط ایران در اختیار ما قرار داده و شاید بتوان با یافتن و دستیابی به گونه های نزدیک به زعفران زراعی که قدرت بذر دهی دارند گامهایی در جهت بذر دار کردن زعفران برداشت. از سوی دیگر این گونه ها کاربردهای گسترده ای بصورت گیاهان دارویی، صنعتی، غذایی و زینتی داشته و از لحاظ اقتصادی سودمند و ارزآور می باشند.این تحقیق با هدف پیشگیری از فرسایش ژنتیکی گونه های وحشی جنس زعفران با شناسایی و جمع آوری آنها در سطح استان انجام شد نتایج: از مناطق مختلف استان تعداد ‮‭35‬ نمونه زعفران وحشی جمع آوری و برای ارزیابی و مطالعات تکمیلی به کرج ارسال گردید.. دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی: نتایج این پژوهش بیشتر مورد استفاده مراکز علمی دانشگاهی و تحقیقاتی جهت استفاده در برنامه های به نژادگران می باشد و تنها توصیه ترویجی جلوگیری از فرسایش ژنتیکی گونه های وحشی این گیاه توسط جمع آوری نمونه های وحشی توسط افراد محلی و تحویل به مراکز تحقیقاتی جهت شناسایی و بررسی های تکمیلی می باشد. ویژگیهای مناطق ترویجی: مناطق مختلف استان های خراسان و فارس می بایست در خصوص پیشگیری از نابودی گونه های وحشی این گیاه فعالیت بیشتری داشته باشند