بررسی امکان وقوع اعراض در فقه امامیه و تأثیر آن در حفظ احترام اقتصاد جامعه اسلامی (تأملی در نظریه دکتر سید مصطفی محقق داماد در رابطه با قاعده اعراض با تکیه بر قاعده احترام)

قاعده اعراض از قواعدی است که در قانون و در کلام برخی از فقها مورد پذیرش قرار نگرفته است از جمله این علما دکتر محقق داماد است که ایشان معتقدند بعد از ایجاد ملکیت امکان اعراض از آن وجود ندارد و مالک نمی تواند رابطه خود و مال را مورد انفساخ قرار دهد و از طرفی افرادی که قاعده اعراض را پذیرفته اند آن را به عنوان قاعده موجبه جزییه مورد پذیرش قرار دادهاند که اتفاقا به همین نحو موجب ایجاد قانونی جزئی شده است در این مقاله با توجه به قاعده احترام و اثر وضعی آن به قاعده اعراض بازنگری شده است و نظرات این عالم بزرگوار مورد بررسی و نقد قرار گرفته است که بر اثر این بازنگری و انتقادات وجود حق اعراض برای مالک با توجه به احادیث ائمه و تنقیح مناط از آنها امکان پذیر شده است که در نتیجه این امر راه برای پذیرش این قاعده به نحو کلی باز شده است. امید است که با توجه به امکان وجود چنین حقی توان بازبینی در قانون فراهم گردد.

Keywords:

اعراض , احترام , مال , مالک