تدوین شاخص های زون ها در پارک های جنگلی به منظورتوسعه پایدار گردشگری در جنگل های شمال کشور

بهره برداری مستمراز منابع طبیعیت جدید شونده به خصوص جنگل ها تحت عنوان پارک های جنگلی، مستلزم شناسایی زون ها به عنوان واحدهای برنامه ریزی می باشد. زون منطقه یا ناحیه ای از پارک است که به لحاظ داشتن ویژگی ها و شرایط خاص از مناطق همجوار خود قابل تشخیص و تفکیک می باشند. زون بندی دقیق و صحیح باعث می شود تا امکان بهره گیری و استفاده ازمنابع طبیعی در دراز مدت فراهم گردیده و از تخریب محیط زیست جلوگیری شود. سوابق تهیه طرح پارک های جنگلی حکایت از آن دارد که تا کنون شاخص های مرتبط با انواع زون به روش علمی تدوین نگردیده است. هدف این تحقیق دستیابی به شاخص های موثر برای انتخاب زون ها به منظور زون بندی و ارائه برنامه ریزی تفرجی در پارک های جنگلی طبیعی است. در این بررسیابتدا با استفاده از روش غربالگری دلفی با تکیه بر مطالعاتی که در طراحی پارک های جنگلی در شمال کشور صورت گرفته، شاخص مرتبط با انواع زون ها استخراج گردید. سپس پرسشنامه از نوع نیمه باز پاسخ تهیه و بین اعضای پانل توزیع و از آنها در خواست شد تا در خصوص شاخص های مرتبط با زون ها اظهار نظر نموده و اگر پیشنهاد جدیدی دارند ارائه نمایند. در دور دوم با توزیع پرسشنامه از نوع بسته پاسخ Close-ended questions درخواست می شود تا با استفاده از اشل لایکرت از 1 تا 5 کاملاً غیر مرتبط تا کاملاً مرتبط( شاخص های مرتبط با زون ها را رتبه دهی نمایند. آزمون هتلینگ به منظور تائید وجود یا عدم وجود اجماع نظر بین کارشناسان در قبول زون ها و شاخص های مرتبط با آنها صورت گرفت. در پایان تعداد 7 زون و 35 شاخص مرتبط با زون ها مورد تصویب و تائید قرار گرفت که در این میان زون ویژه با 5 شاخص، زون تفرج متمرکز با 6 شاخص، زون تفرج گسترده با 5 شاخص، زون منحصر بفرد با 5 شاخص، زون حفاظتی با 6 شاخص، زون احیاء و باز سازی با 4 شاخص و زون فرهنگی نیز با 4 شاخص مورد تصویب و اجماع نظر کارشناسان قرار گرفت.

Keywords:

پارک جنگلی , زون , دلفی , شاخص , طرح ریزی