بررسی دیدگاه دستورنویسان در مورد اسم و ساختمان آن

دستور زبان که یکی از سه شعبۀ مهم زبان شناسی در کنار لغت شناسی و آواشناسی است، مانند زبان تعریف های متعددی دارد؛ زیرا هر فرقه و مکتبی آن را مطابق مزاج خود تعریف وتوصیف می کند.نویسندگان دستورهای کهن آن را «فنّ درست گفتن و درست نوشتن و تعلیم زبان» خوانده اند و پیروان زبان شناسی تبدیلی - تولیدی آن را توصیف بالقوه در تولید و فهم جمله های بی شمار می دانند. با توجه به این تعاریف، دستور بخشی از زبان شناسی است که دربارة ساخت آوایی و صرفی و نحوی و معنایی زبان صحبت می کند. دستور شامل سه بخش عمده است: آواشناسی، صرف، و نحو. در این مقاله سعی بر آن است که یکی از بخش های صرفی دستور، یعنی ساخت واژه، زیر عنوان اسم و تقسیمات آن به صورت مقایس های و تحلیل محتوایی از حیث معنایی و ساختاری بررسی شود. نگارنده در این پژوهش در پی پاسخ دادن به این سوال است که میان تعاریف ارائه شده از اسم و انواع آن از نظر دستورنویسان مختلف چه تفاوت هایی وجود دارد تا به این ترتیب، اهمیت و جایگاه اسم را در دستور زبان فارسی تبیین کند. روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای همراه با فیش برداری از منابع مرتبط بوده و با استفاده از شیوۀ توصیف و تحلیل محتوا تعاریف اسم و اقسام مختلف آن بررسی و مقایسه شده است. در نهایت نیز این نتیجه حاصل گردیده است که بیشتر دستورنویسان اسم و اقسام آن را از لحاظ معنایی بررسی نموده و بقیۀ آن ها آن را از لحاظ ساختاری تجزیه و تحلیل کرده اند.

Keywords:

دستور زبان , دستور زبان سنتی , اسم