بررسی نقش ابوالقاسم الشابی در بیداری و مقاومت مردم تونس

واژه مقاومت و بیداری همواره با ظلم و ستم حاکمان عجین بوده و گسترش ظلم و بی عدالتی و تقویت انگیزه دفاع ابوالقاسم الشابی، از حق در شکل گیری و احیای آن نقش بسزایی داشته است. در میان شاعران عرب زبان معاصر با تحت تأثیر قرار گرفتن محیط سیاسی اجتماعی عصر خود، اشعاری با هدف مقاومت و بیداری اسلامی و مردمی در برابر تجاوز کشورهای استعمارگر و استقامت در برابر ظلم و ستم آن ها سروده اند. ابوالقاسم شابی نه تنها در افریقا که در جای جای جهان ا سلام به عنوان شاعری دلسوز و متعهد به جامعه و سرنوشت ملت ها شناخته می شود. در این پژوهش بر آنیم تا تاثیر و جایگاه جلوه های بیداری اسلامی مردم تونس را در اشعار این شاعر مورد بررسی قرار دهیم. نتیجه اینکه؛ شابی دیدگاه متفاوتی نسبت به استعمار و استبداد دارد، وی لبه تیز مبارزه و خشم خود را به استعمارگران منحصر نمی کند، بلکه بیشتر ملت های تحت ستم و استعمار را مخاطب قرار می دهد، او معتقد است، ملتی که تن به ستم حاکمان ستمگر و اشغالگر داده است، خود ستم را پذیرفته و ستمگر را تقویت کرده است. از دیدگاه او، ملتی که زیر بار ستم و خواری به سر ببرد، شایسته مهرورزی نیست و بر نویسندگان و شاعران است که به جای توجه به حاکمان و رهبران و نصیحت آنان، بر ملت های بی اراده و ستم پذیری که زندگی را بدون توجه به حقوق انسان پذیرفته اند بشورد. بنابراین احیاگری و مبارزه با حالت جمودِ غالب بر جوامع، یکی از عوامل اصلی بیداری ملت ها و رهایی آنان از چنگ استعمارگران و زورگویان است. شاعر مشهور تونس، ابوالقاسم شابی در جای جای دیوان خود خواستار قیام و بیداری مردم از حالت بی توجهی نسبت به محیط اطراف خود شده است. در این دیوان، تصاویر احیاگرانۀ بسیاری دیده می شود که بر اراده و خواست مردم تأکید کرده است. قیام های اخیر در جهان اسلام در اوایل سال 2011 بود «الشعب یرید إسقاط النظام» میلادی از این کشور نشأت گرفت و شعار غالب این انقلاب های مردمی که آن نیز بر خواست مردم تأکید می کرد؛ از سوی دیگر مردم نیز در پارچه نوشته های خود، اشعار شابی را حمل می کردند که نشان دهندۀ تأثیر مستقیم یا غیر مستقیم این شاعر بر تحوّلات اخیر جهان عرب و توس است.

Keywords:

مقاومت , بیداری مردمی و اسلامی , ابوالقاسم شابی , تونس