برنامه بین المللی به نژادی گندم در مرکز بین المللی تحقیقات ذرت و گندم CIMMYT :اهداف، راهبردها، رویکردها و دستاوردها

جمعیت جهان در سال 2050 میلادي با دو میلیارد نفر بیشتر به بیش از نه میلیارد نفرافزایش می یابد و تامین غذا براي این جمعیت در حال افزایش از چالش هاي بزرگ براي دولت ها می باشد. علاوه بر این تغییرات اقلیمی در فاصله زمانی سال هاي 2003 تا 2080 میلادي بر عملکرد محصولات کشاورزي تاثیر قابل ملاحظه اي داشته و خواهد گذاشت. بنابراین، در این شرایط تامین امنیت غذایی براي مردم یکی از دغدغه هاتی اصلی حکومت ها می باشد. براي دستیابی به امنیت غذایی دولت ها و سازمان ها و نهاد هاي بین المللی سیاست ها و راهبردهاي مختلفی را در دستور کار قرار می دهند. یکی از مراکز بین المللی که براي تامین امنیت غذایی کشورهاي در حال توسعه فعالیت می کند مرکز بین المللی تحقیقات ذرت و گندم CIMMYT می باشد که در سال 1943 براي افزایش تولید گندم و ذرت در مکزیک پایه گذاري و در سال 1966 میلادي بطور رسمی تاسیس شد. این مر کز یکی از 15 مرکز بین المللی تحقیقات کشاورزي زیر پوشش حمایتی گروه مشاوران بین المللی تحقیقات کشاورزي CGIAR می باشد. ماموریت مهم CIMMYTافزایش پایدار بهره وري نظام هاي زراعی ذرت و گندم بنیانمی باشد و به امنیت غذایی و کاهش فقر در سطح جهان کمک هاي شایان می کند. این مرکز فعالیت هاي تحقیقاتی خود را در قالب پنج برنامه اصلی برنامه ریزي، سازماندهی و اجرا می کند که یکی از آنها برنامه جهانی گندم می باشد. این برنامه مناطق هدف برنامه هایبه نژادي گندمCIMMYT را در اقصی نقاط جهان شناسایی و آنها را بر اساس رژیم رطوبتی و حرارتی به دوازده محیط کلان MEsگروه بندي کرده است. برنامه جهانی گندم شامل برنامه هاي به نژادي: گندم نان بهاره، گندم دوروم بهاره، گندم نان زمستانه و تریتیکاله می باشد. در این مقاله تمرکز بر معرفی برنامه به نژادي گندم نان بهاره می باشد که سطح زیر کشت گندم در مناطق هدف آن 60 میلیون هکتار است. تلاش شده است اهداف، راهبردها، رویکردها و دستاورد هاي این برنامهبطور اجمالی به علاقمندان ارائه شود. این برنامه با راهبرد استفاده از روش هاي متداول و تکنولوژي هاي پیشرفته و جدید ژرم پلاسم و لاین هاي پیشرفته گندم نان بهاره سازگار و داراي عملکرد بالا، مقاوم به بیماري هاي عمده و کیفیت مطلو مصرف کننده براي محیط هاي کلان هدف را تولید می کند. از رویکرد هاي مهم این برنامه همکاري هاي چند دیسپلینی فیزیولوژي، بیماري شناسی، شیمی و تکنولوژي ، آگرونومی، بیوتکنولوژي، بیوانفورماتیک و.... و همکاري با مراکز و موسسات تحقیقاتی پیشرفته و دانشگاه هاي معتبر دنیا می باشد. ژرم پلاسم ولاین هاي پیشرفته گندم تولیدي در این برنامه بر اساس درخواست در قالب آزمایشات و خزانه هاي بین المللی هدفمندبه طور رایگان در اختیار برنامه هاي ملی به نژادي گندم،محققان دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی در کشورهاي در حال توسعه و توسعه یافته قرار می گیرد. کشورهاي دریافت کننده ژرم پلاسم ولاین هاي پیشرفته از برنامه به نژادي گندم نان بهارهCIMMYTپس از ارزیابی هاي لازم تعدادي از آنها را که مناسب و سازگار هستند انتخا وبعنوان ارقام تجاري معرفی می کنند.به عنوان مثال: در فاصله زمانی سال هاي 18-2015 بیش از یکصد رقم تجاري گندم نان از لاین هاي پیشرفته دریافتی از برنامه به نژادي گندمCIMMYTدر 21 کشور مختلف معرفی و تجاري شده اند

Keywords:

گندم , امنیت غذایی , محیط کلان , خزانه بین المللی , لاین های پیشرفته , قطب به نژادی , فنوتایپینگ دقیق