بررسی عوامل موثر بر تغییرات سطح آب زیرزمینی دشت گرگان

طی سالیان اخیر برداشت بیش از اندازه از آب زیرزمینی موجب کاهش شدید سطح ایستابی و افـت کیفیـت آب زیرزمینـی در اسـتان گلستان شده است. در نتیجه، بررسی تاثیر برداشت از آبهای زیرزمینی از اهمیت بالایی برخـوردار اسـت. بـرای انجـام ایـن پـژوهش تمامی اطلاعات مربوط به هواشناسی، سفره های آب زیرزمینی و چاه های بهره برداری مجاز و غیرمجاز از شرکت آب منطقه ای گلسـتان جمع آوری شد. ابتدا با استفاده از آمار مربوط به ایستگاه های هواشناسی منطقه تغییرات میزان بـارش در یـک دوره تقریبـا 40 سـاله مورد بررسی قرار گرفت. سپس براساس آمارهای موجود در شرکت آب منطقه ای گلستان تغییرات سالانه حفـر چـاه هـای کـم عمـق و عمیق مجاز و غیرمجاز دشت گرگان به همراه حجم آب برداشتی از آنها در بازه زمانی مورد بررسی، مطالعه شد. در مرحله بعد نوسانات سطح ایستابی و پیزومتری در آبخوان های دشت و ارتباط آنها با میزان بارش بررسی شد. بررسی تغییرات سالانه حفر چاه های کم عمـق و عمیق مجاز و غیرمجاز استان در دوره مورده مطالعه نشان از روند افزایشی تعداد چاه های حفره شده و در پی آن حجم آب برداشـت شده دارد. همچنین بررسی روند تغییرات در حفر سالانه چاه های عمیق غیرمجاز در استان نشان میدهد کـه یـک رونـد افزایشـی تـا سال1380 در میزان حفر اینگونه چاه ها وجود داشته است. بعد از این سال تا به امروز روند حفر چاه ها شتاب بیشتری گرفته است. بـا توجه به ثبات نسبی روند کلی بارش سالانه استان در دوره زمانی درازمدت، به نظر میرسد علت اصلی افت روزافزون تـراز پیزومتـری آبخوان کم عمق استان و نیز بخش های مرکزی آبخوان عمیق استان مرتبط با افزایش بی رویه حفر چاه ها و بهـرهبـرداری بـیش از تـوان تجدید شوندگی آبخوانها باشد.

Keywords:

آبخوان , سطح آب زیرزمینی , سطح پیزومتری , چاه های عمیق و نیمه عمیق , بارش