اثر جایگزینی دانه‌ ذرت ورقه شده با بخار با تفاله‌ چغندرقند پرک و سطح تغذیه جایگزین ‌شیر بر شاخص‌های سلامت گوساله‌های شیرخوار هلشتاین

سابقه و هدف: در پرورش گوساله، رشد و سلامت گوساله‌ها در دوره‌ی شیرخوارگی بسیار مهم است، زیرا عملکرد و سلامت آینده گوساله و بهره‌وری گله را تحت تأثیر قرار می‌دهد. استفاده از منابع الیافی با گوارش‌پذیری زیاد در جیره‌ی آغازین به رشد و تکامل مناسب شکمبه، سلامت و کاهش شیوع اسهال گوساله کمک می‌کند. این پژوهش با هدف مطالعه اثر جایگزینی دانه‌ی ذرت با تفاله‌ی چغندرقند در جیره‌ی آغازین همراه با افزایش سطح تغذیه جایگزین‌شیر بر وضعیت سلامت گوساله‌های هلشتاین در دوره‌ی پیش از شیرگیری انجام شد. مواد و روش‌ها: این آزمایش در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل 2 × 2 با دو جیره‌ی آزمایشی دارای دانه‌ی ذرت ورقه شده و تفاله‌ی چغندرقند پرک و دو سطح تغذیه (کم = 4 لیتر در روز و زیاد = 8 لیتر در روز) جایگزین‌شیر، انجام شد. تعداد 48 رأس گوساله‌ی نوزاد‌ از روز سوم تولد با میانگین وزن 84/0 ± 1/40 کیلوگرم به چهار گروه آزمایشی اختصاص داده شدند. گروه‌های آزمایشی شامل 1- جیره آغازین دارای دانه‌ی ذرت ورقه شده و سطح کم جایگزین‌شیر، 2- جیره آغازین دارای دانه‌ی ذرت ورقه شده و سطح زیاد جایگزین‌شیر، 3- جیره آغازین دارای تفاله‌ی چغندرقند پرک و سطح کم جایگزین‌شیر و 4- جیره آغازین دارای تفاله‌ی چغندرقند پرک و سطح زیاد جایگزین‌شیر بودند. دمای راست روده به صورت روزانه اندازه‌گیری شد. نمره مدفوع و ظاهر عمومی گوساله‌ها به‌صورت روزانه ارزیابی شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد شانس وقوع پنومونی در گوساله‌هایی که با جیره دارای تفاله‌ی چغندرقند پرک تغذیه شدند در مقایسه با گوساله‌هایی که با جیره دارای دانه ذرت ورقه شده تغذیه شدند کم‌تر (001/0 = P)، اما شانس وقوع اسهال بیش‌تر (001/0 = P) بود. افزایش سطح تغذیه جایگزین‌شیر تأثیری بر وقوع اسهال نداشت، اما گوساله‌هایی که با سطح زیاد جایگزین‌شیر تغذیه شدند در مقایسه با گوساله‌هایی که با سطح کم جایگزین‌شیر تغذیه شدند شانس بیش‌تری برای وقوع پنومونی داشتند (001/0 = P). میان گروه‌های آزمایشی برای ظاهر عمومی 2 و بیش‌تر، شمار دفعات و مدت ابتلاء به اسهال و پنومونی تفاوتی مشاهده نشد، اما گوساله‌های تغذیه شده با جیره آغازین دارای تفاله‌ی چغندرقند پرک و سطح کم جایگزین‌شیر در مقایسه با گوساله‌های سه گروه دیگر روزهای کم‌تری را با دمای زیاد راست روده تجربه کردند. نتیجه گیری: در مجموع تغذیه گوساله‌ها با جیره دارای تفاله چغندرقند پرک بهدلیل وقوع بیشتر اسهال و طول مدت آن، هزینه درمان بیشتر پنومونی و ظاهر عمومی کمتر عملکرد کمتری نسبت به تغذیه گوساله‌ها با جیره دارای دانه ذرت ورقه شده داشت. همچنین، سطح تغذیه جایگزین‌شیر تأثیری بر وقوع اسهال نداشت.

Keywords:

اسهال , پنومونی , سطح جایگزین‌شیر , منبع انرژی