نگارستان یاقوت در شاهنامه فردوسی

یاقوت گونه ای از سنگ های قیمتی است که به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود در زمره ی احجار کریمه قرار گرفته است . در شاهنامه نخستین کسی که به انواع سنگ های قیمتی از جمله یاقوت دست یافت ، جمشید بود که با استفاده از آنها ، گوهر نشانی ، گوهر افشانی و ساخت اشیای هنری را در سرزمین تحت فرمان خود مرسوم ساخت . ایرانویچ که فریدون آن را بین پسرانش تقسیم کرد ، بنا به شواهدی مبنی بر وفور انواع جواهرات در دوره های مختلف بعد ، به جز روم در سایر نقاط ، معدن انواع گوهرها بویژه یاقوت بوده است ؛ یاقوت علاوه بر این که در ساخت و تزیین انواع وسایل کاربرد داشته ، به دلیل خصوصیاتی نظیر زیبایی ، تنوع رنگ ، استحکام و ... در توصیفات و تشبیهات فردوسی بسیار مورد استفاده قرار گرفته و از این نظر دامنه واژگانی او را گسترده تر کرده است . شاهنامه همچنین روایتگر داستان هایی است که یاقوت در آنها نقش هایی نظیر محافظت ، شناسایی هویت ، رابط صلح و دوستی ، دفع جادو و ... را ایفا نموده است و از این نظر هم افزون بر اینکه با برخی واقعیات ، در برقراری ارتباطات فردی و اجتماعی همسو بوده ، بیانگر گونه هایی از اعتقادات و باورهای رایج در مورد این گوهر ارزشمند نیز می باشد.

Keywords:

شاهنامه فردوسی , سنگ های قیمتی , یاقوت , کاربردهای یاقوت