فردوسی و طرح سیاست ایده آل در شاهنامه

شاهنامه یکی از آثار برتر جهانی است، که از یک سو به مثابه آینۀ تمام نما، فر هنگ و تاریخ ایران را از زمان باستان تا عصرشاعر در بر دارد و از سوی دیگر با گزارش از کارکردهای شاهان گذشته، سینۀ زمان های قبل از خود را می شکافد و با زبان رمزآلود از درون افسانه ها و اساطیر، پیام متعالی اش را برای بهبود زندگانی بشر عرضه می کند. فردوسی، طرح سیاست ایده آل را در شاهنامه ارائه می دهد که هدف عمده آن دسترسی به مرغوب ترین نوع نظام سیاسی برای رفاه همگانی در سطح جامعه و جهان است که اساس آن را پشتوانه مردمی، مشروعیت سیاسی و دانش دینی، شکل می دهد که هم رابطۀ حکومت و مردم را بازتاب می دهد و هم از عوامل جدایی آن به شکل مستدل سخن می گوید. او عدالت را از بنیادی ترین مقوله های نظام سیاسی در شاهنامه می داند و عملکرد شاهان عادل و ستمکار را با آن می سنجد. قدرت سرکش و تراکم آن را مایۀ تباهی و فساد در جامعه می داند و رفتار عادلانه را بر اساس باورهای اسلامی خود و هنجارهای اهورایی گذشته تمجید می کند. هدف او از سیاست ایده آل، ادارۀ سالم جامعه برپایۀ روش مردم سالاری، عدالت، شائسته سالاری و قانونمداری است، که هم خرد سیاسی ایرانیان را در گذشته نشان می دهد و هم توافق دین و سیاست را در اداره مملکت منعکس می سازد.

Keywords:

شاهنامه , فردوسی , سیاست ایده آل , حماسه , اسطوره