ارزیابی روند تغییرات مصرف و بهره‌وری نیتروژن در نظام‌های تولید گندم (Triticum aestivum L.) ایران
Publish place: Journal Of Agroecology، Vol: 9، Issue: 2
Publish Year: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 183
This Paper With 19 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
این Paper در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AGRY-9-2_007
تاریخ نمایه سازی: 23 فروردین 1400
Abstract:
در طی چند دهه گذشته مصرف کودهای نیتروژنی و به تبع آن عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) کشور به میزان چشمگیری افزایش یافته ولی روند این تغییرات به طور دقیق ارزیابی نشده است. در این تحقیق داده‌های عملکرد و مصرف کود در طی دوره ای 40 ساله (1389-1350) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و روندتغییرات، بهره‌وری و انواع کارایی های نیتروژن و نیز سهم نسبی این نهاده در افزایش عملکرد گندم در ایران محاسبه شد. نتایج نشان داد که در طی چهار دهه میانگین رشد سالانه عملکرد و مصرف کود به ترتیب 9/2 و 9/6 درصد بوده است. در طی این مدت مصرف کودهای نیتروژنی در بوم‌نظام‌های تولید گندم 5/9 برابر افزایش یافته و از حدود 25 به 240 کیلوگرم در هکتار رسیده است در‌حالی‌که افزایش عملکرد گندم در این دوره 4/3 برابر شده است. البته روند مصرف کودهای نیتروژنی در بوم‌نظام‌های گندم کشور از اواسط دهه 80 به ثبات رسیده و نتایج پیش‌بینی بر اساس سری زمانی حاکی از آن است که مصرف این نهاده تا سال 1400 از 250 کیلوگرم در هکتار تجاوز نخواهد کرد. بهره‌وری نیتروژن (نسبت عملکرد به میزان نیتروژن مصرف شده) در تولید گندم 5/22 کیلوگرم دانه به‌ازای کیلوگرم نیتروژن مصرف شده است و با شیبی معادل 19/0- کیلوگرم در هکتار در سال در حال کاهش می‌باشد. میانگین کارایی مصرف نیتروژن (نسبت تفاوت عملکرد در شرایط مصرف و عدم مصرف کود به نیتروژن مصرف شده) 5/14 کیلوگرم دانه به‌ازای کیلوگرم نیتروژن مصرفی برآورد شد. تفکیک کارایی مصرف به اجزای آن نشان داد که میانگین 40 ساله کارایی جذب نیتروژن در بوم‌نظام‌های گندم کشور 5/35 درصد می‌باشد و روند کاهشی آن موجب شده تا در دهه 80 به حدود 30 درصد کاهش یابد. در مقابل کارایی استفاده از نیتروژن با میانگین 40 کیلوگرم دانه به‌ازای کیلوگرم نیتروژن جذب شده در طی دوره مطالعه روندی صعودی داشته است. سهم نسبی نیتروژن در عملکرد گندم با شیبی مثبت در حال افزایش می‌باشد و از 24 درصد در دهه 50 به 32 درصد در دهه 80 رسیده است. بر اساس یافته‌های این تحقیق به‌نظر می رسد که کاهش کارایی مصرف نیتروژن در بوم‌نظام‌های تولید گندم ایران عمدتاً به دلیل کاهش کارایی جذب این نهاده بوده و افزایش کارایی تبدیل پایین بودن بازیافت نیتروژن را جبران نکرده است.
Keywords:
Authors
علیرضا کوچکی
دانشگاه فردوسی مشهد
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :