شناخت عوامل موثر در خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از تجزیه و تحلیل عاملی (مطالعه موردی در حوزه آبخیز دریاچه نمک ایران)

کشور ما ایران در کمربند بیابانی کره زمین قرار دارد هر ساله از کمبود (خشکسالی) و بیش بود (ترسالی) آب به نحوی رنج می برد. خشکسالی در مفهوم عام به وضعیتی گفته می شود که در آن مقدار آب موجود برای فعالیتهای اقتصادی به مراتب کمتر از مقدار متوسط آن در سالهای قبل باشد. خشکسالی به انواع مختلف خشکسالی هیدرولوژیک (جریانهای کمینه)، خشکسالی هواشناسی و خشکسالی کشاورزی تقسیم می شود. از طرف دیگر خشکسالی هیدرولوژیک به دوره ای گفته می شود که درآن مقدار جریان رودخانه از یک حد بحرانی کمتر شود. جهت مدیریت خشکسالی هیدرولوژیک لازم است که مهمترین عوامل موثر در آن شناخته شود. در این مقاله پس از تعیین پارامترهای موفومتری (مساحت، محیط، ضریب شکل، تراکم آبراهه و …) اقلیمی (بارندگی متوسط، دمای متوسط و…) وزمین شناسی (درصد سازندهای نفوذپذیر و نفوذناپذیر) تعدادی از زیر حوزه های حوزه آبخیز دریاچه نمک، با استفاده از تجزیه و تحلیل عاملی (Factor analysis) مهمترین عوامل موثر در خشکسالی هیدرولوژیک تعیین شده در مورد مدیریت آنها بحث شده است.

Keywords:

تجزیه و تحلیل عاملی , خشکسالی هیدرولوژیک , خشکسالی کشاورزی , جریانها کمینه , خشکسالی اقلیمی