تحلیلی بر روند پیشرفت شاخص های توسعه پایدار در ایران و جهان

توسعه پایدار به معنی تلفیق اهداف اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی برای حداکثر سازی رفاه انسان فعلی بدون آسیب به توانایی های نسل های آتی برای برآوردن نیازهایشان می باشد. شاخص های توسعه پایدار معیارها و ابزارهای اندازه گیری و ارزیابی حرکت به سوی پایداری هستند. در این پژوهش وضعیت توسعه پایدار و روند پیشرفت آن در جهان و ایران مورد بررسی قرار میگیرد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات، اسنادی و کتابخانه ای و ترجمه متون است. تلاش شده است به اهداف توسعه پایدار، ویژگی های شاخص های توسعه پایدار و تعیین پیشرفت اهداف توسعه پایدار پرداخته شود. با تحلیل منابع داخلی و مستندات نهادهای بین المللی مانند یونپ، این نتیجه حاصل شد که شاخص های 17 گانه توسعه پایدار به 230 شاخص کوچک تر قابل اندازه گیری تقسیم می شوند. از نظر نگارندگان، شاخص اول و دوم، همچنین شانزده و هفده با یکدیگر قابلیت ادغام دارند. بجز معدودی از شاخص ها از جمله استفاده پایدار از آب، بقیه شاخص هابطور جهانی رو به بهبود است. بر اساس نتایج بررسی ها اکثر شاخص ها روبه بهبود می باشند و تعدادی از آنها مانند استفاده پایدار از آب در بخش هایی ازجهان رو به کاهش می باشند. نتایج نشان می دهد که در ایران نیز از ابتدای تدوین کتاب های قوانین توسعه، توجه به مسئله محیط زیست وجود داشته است. در برنامه اول و سوم اشاره ای به توسعه پایدار نشده اما در برنامه پنجم، این موضوع 5 ماده را به خود اختصاص داده است. در نهایت متاسفانه فاصله زیادی بین اهداف و نتایج عملکردی وجود دارد. وضعیت شاخص ها در ایران نیز در تعدادی زیادی از آنها رو به بهبود بوده است و با برنامه ریزی های بهتر و همگرایی جهانی انتظار می رود این بهبود ادامه داشته باشد.

Keywords:

شاخص های توسعه پایدار , اهداف توسعه پایدار , جهان و ایران , روند تغییرات