تحلیل تاب آوری مسکن (کالبدی)- زیرساختی بافت های ناکارآمد شهری تهران

مفهوم تاب آوری در سال های اخیر مورد توجه قابل توجهی قرار گرفته است و به طور فزاینده ای به عنوان رویکردی برای درک پویایی سیستم های بلایای طبیعی مورد استفاده قرار گرفته است. هدف این مقاله دارای دو وظیفه مهم است: (۱) کاهش مقیاس اندازه گیری تاب آوری مسکن (کالبدی) – زیرساختی بافت های ناکارآمد شهری (۲) اندازه گیری مکانی- زمانی تاب آوری مسکن (کالبدی) زیرساختی بافت های ناکارآمد شهری. برای تعیین شاخص های بافت های ناکارآمد و تاب آوری شهری از روش دلفی فازی استفاده شد. برای وزن دهی به این شاخص ها از تکنیک BWM استفاده شد. سپس از تکنیک PROMETHEEII برای ارزیابی تاب آوری ۹۱۳۸ بلوک واقع در پهنه جنوب شهر تهران استفاده شد. در نهایت برای به تصویر کشیدن تجمع فضایی تاب آوری از مدل Getis–Ord G استفاده شد. نتایج نشان داد که بافت های ناکارآمد واقع در مناطق جنوبی شهر تهران بین سال های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ کاهش قابل توجهی در تاب آوری مسکن (کالبدی) - زیرساختی داشته اند؛ به طوریکه وضعیت تاب آوری ۳۸ درصد از تعداد بلوک ها، ۴۶ درصد از مساحت بلوک ها و ۴۹ درصد جمعیت کل کاهش یافته است. این یافته ها نشان می دهد که اندازه گیری تاب آوری به شیوه مکانی- زمانی و با مقیاس خردتر از روایی بالاتری در مقایسه با مطالعات با مقیاس متوسط و بزرگ برخوردار است؛ زیرا شاخص نهایی، چشم انداز ارزشمندی از تنوع و زمینه زیرشهری را به تصویر می کشد و دانشگاهیان، مدیران و سیاست گذاران می توانند وضعیت تاب آوری را در طول زمان برای هر بلوک رصد کنند؛ بلوک هایی را که در سطوح بالاتر یا پایین تر تاب آوری قرار دارند، شناسایی کنند و در عمل نشان دهند که در کدامین بلوک امکان بهبود وجود دارد.

Keywords:

تاب آوری مسکن (کالبدی) - زیرساختی , تاب آوری شهری , بافت های ناکارآمد شهری