بررسی تطبیقی نقوش پارچه های دوره ساسانی با دوره سلجوقی

هنر دوران ساسانی به عنوان چکیده ای از هنر تمامی اعصار ایران به شمار می رود. بیشترین مشخصه ی هنر ساسانینقوش تزئینی آن است و یکی از تجلیات این نقوش در منسوجات ساسانی است که تاثیر عمیقی بر هنر ادوار و مللمختلف تاریخ گذاشت در دوره ی اسلامی، هنرمندان ایرانی اصالت خویش را در به کارگیری نقش مایه های باستانیایران بر مصنوعات حفظ کردند و به گرمی پذیرای اسلام و فرهنگ اسلامی شدند. ازاینرو، در منسوجات دوره سلجوقینیز شاهد روند پیشرفت و تکامل پارچه بافی ساسانی با مضامین مشابه و استفاده از نقوش ظریفتر با جزئیات بیشترهستیم که در باب پرکردن فضاهای خالی جامه عمل میپوشاند. بنابراین، در این مقاله سعی شده است انواع نقش مایههای دوره ساسانی و سلجوقی بررسی شود و میزان تاثیر و تاثر نقش مایه های قبل و پس از اسلام به دقت مورد تجزیه وتحلیل قرار گیرد. روش این تحقیق، توصیفی و تحلیلی است. و سعی شده تا به شناسایی و تحلیل نمادگرایانه ی نقوشمشترک منسوجات در این دو دوره پرداخته شود. یافته های این پژوهش نشان میدهد نقش مایه های حیوانی و گیاهیروی پارچه های دوره ی سلجوقی اغلب، متاثر از هنر و باورهای ساسانیان بوده است و وجه تمایز آنها با منسوجاتساسانی، پرداختن به برخی ریزه کاریها و نقوش جزئی و پرکننده، ضمن القای مفاهیم عمیق عرفانی- اسلامی با به کارگیری خط نگاره هاست.

Keywords:

منسوجات , نقوش , ساسانی , سلجوقی