اثر استفاده از زهاب مزارع نیشکر روی خصوصیات شیمیایی خاک و محصول گیاه کینوا در استان خوزستان

در مناطق مرکزی و جنوبی خوزستان، تولید زهاب کشاورزی یکی از مشکلات جدی است. به منظور بررسی امکان بازچرخانی زهاب برای زراعت کینوا با هدف تولید علوفه، تحقیقی در سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ در جنوب غرب خوزستان انجام شد. این پژوهش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با دو عامل و سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی سطوح کیفی آب آبیاری مشتمل براستفاده از آب رودخانه کارون، زهاب نیشکر و آبیاری یک در میان آب کارون و زهاب و عامل فرعی، چهار ژنوتیپ کینوا شامل گیزا ۱، تی تی کاکا، روزادا و کیو ۲۶ بود. نتایج نشان داد بیشترین زیست توده مربوط به ژنوتیپ گیزا ۱ با تیمار آبیاری با آب کارون به میزان ۳۶۴۵/۶ کیلوگرم در هکتار بود که از نظر آماری با زیست توده تولید شده ژنوتیپ روزادا با تیمار آبیاری با زهاب به میزان ۲۶۲۰ کیلوگرم در هکتار در یک گروه قرار گرفت. پایش شوری خاک و تغییرات درصد سدیم قابل تبادل خاک در طول تحقیق نشان داد که خاک مزرعه تا عمق یک متری در دو تیمار آبیاری با اب کارون و آبیاری یک در میان، در وضعیت غیرشور - غیر سدیمی قرار داشت. همچنین در تیمار آبیاری با زهاب، خاک تا لایه ۲۵ سانتی متری به دلیل شوری آب و اثر مضاعف تبخیر از سطح خاک، در وضعیت شور باقی ماند. اما از عمق ۷۵ سانتی متری خاک به پایین، شرایط خاک از شوری ۲ دسی ز یمنس بر متر قبل از کشت، به وضعیت شور با سدیم قابل تبادل خاک ۷% و شوری عصاره اشباع خاک ۴ دسی زیمنس بر متر رسید. بر اساس این داده ها، زهکشی اراضی و آبشویی در پایان فصل کشت در بازچرخانی زهاب کشاورزی، برای حفظ بیلان نمک در خاک، ضرورت دارد.

Keywords:

گیاه شورزیست , آب نامتعارف , پایش خاک , آبیاری تلفیقی - تناوبی , مدیریت آبیاری