مروری بر مطالعات انجام شده روی اثربخشی آرتمیزینین در درمان Covide-۱۹ و احتمال افزایش تولید این ترکیب با استفاده از نانوذرات فلزی به عنوان الیسیتورهای موثر در گیاه درمنه خزری (.Artemisia annua L)

اهمیت ویژه ی گیاه Artemisia annua ناشی از وجود یک ترکیب سزکوئی ترپنوئیدی به نام آرتمیزینین است که اساس تهیه ی موثرترین داروهای ضدمالاریای موجود در جهان است. در سال های اخیر، روش های درمانی ترکیبی مبتنی بر آرتمیزینین، یک روش بدون عارضه برای درمان مالاریا توسط سازمان بهداشت جهانی معرفی شده است. با شیوع بیماری Covide-۱۹ و با توجه به عملکرد ضدویروسی موثر این ماده در درمان و مقابله با ویروس SARS-CoV ، توجه زیادی به این گیاه داروئی مهم و ترکیبات ارزشمند آن معطوف شده است. هنوز منبع اصلی آرتمیزینین از طریق استخراج مستقیم آن از گیاه A. annua است؛ از این رو مطالعه بر روی مسیر بیوسنتزی آرتمیزینین و به کارگیری روش های نوین از جمله مهندسی متابولیک، برای تولید هرچه بیشتر محتوای این ماده در گیاه A. annua می تواند به پیشبرد اهداف پزشکی در مقابله با بسیاری از بیماریها، از جمله بیماری های ویروسی کمک کند. استفاده از برخی الیسیتورها مانند فیتوهورمون های گیاهی از جمله روش های قدیمی و رایج برای تحریک مسیرهای بیوسنتزی ترکیبات اولیه و ثانویه در گیاهان است. از سوی دیگر با پیشرفت سریع تکنولوژی نانو، این فناوری در مطالعات زیستی جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. نانوذرات می توانند تعامل منحصر به فردی با سیستم های زیستی مانند ژن ها برقرار کنند؛ از این رو می توان از آن ها به عنوان الیسیتور جهت اعمال تغییرات در میزان بیان ژن ها استفاده نمود. نتایج پژوهش های متعدد انجام شده نشان داده است که سنتز آرتمیزینین، تحت تاثیر محرک های متفاوت قرار می گیرد؛ استفاده از نانوذرات، به ویژه نانوذرات فلزی در کنار الیسیتورهای رایج، می تواند در جهت افزایش بیوسنتز آرتمیزینین از طریق القای بیان ژن های کلیدی مسیر مورد بررسی و تحقیقات بیشتر قرار گرفته و نتایج خوبی را در پی داشته باشد.

Keywords:

و Artemisia annua و Covide-۱۹ , نانوذرات فلزی , الیسیتور , بیان ژن