بررسی شیمیایی سفالهای عصر مفرغ و آهن تپه سگزآباد

سفال یکی از شواهد فرهنگی است که تحولات آن در اعصار مختلف از شاخص­های مهم باستان­شناختی به شمار می­رود. سفال را می­توان از منظر­های مختلفی مورد بررسی قرار داد ویژگی­های ظاهری نظیر فرم، شکل، رنگ، تزئینات از یک سو و تکنولوژی تولید سفال از سوی دیگر با گذر زمان متحول شده است. در این پژوهش با مطالعه تکنولوژیکی سفالهای به­دست آمده از کاوش سال ۱۳۸۷ تپه سگزآباد دشت قزوین که یکی از محدود مناطق استقراری کاوش شده در فلات مرکزی ایران است، چگونگی دوره گذر از عصر مفرغ به عصرآهن مورد بررسی قرارگرفته است. در این بررسی برای تعیین ترکیب شیمیایی سفال­ها، تجزیه عنصری یک مجموعه سفال که شامل سفال­های شاخص هر دوره است با استفاده از روش آنالیز عنصری ICP و مقایسه آماری دادههای حاصل از اندازهگیری ۴۰ عنصر که شامل عناصر اصلی، عناصر جزئی و عناصر کمیاب است میزان همبستگی یا عدم همبستگی این سفالها تعیین گردید. مقایسه نتایج به دست آمده از تحلیل سفالها نشان می­دهد که کلیه سفال­ها تولید محلی بوده و از خاک همان منطقه در اعصار مختلف برای ساخت سفال استفاده شده است و به نظر می­رسد که گذار از تولید سفالهای عصر مفرغ و آهن ناشی از تغییرات تکنولوژیکی است تا تولید سفالی با ترکیبات خاک جدید و میتوان اذعان داشت تکنولوژی سفال­گری در این دو دوره از سازماندهی خاصی برخوردار بوده و از تولید خانگی فراتر رفته است.

Keywords:

سفال , تجزیه عنصری , ICP-OES , عصر مفرغ , عصرآهن , تپه سگزآباد