اثرات پذیرش فناوری خاکورزی حفاظتی بر عملکرد گندم، مصرف آب و فقر خانوار

اثر متقابل رشد جمعیت، بهبود فناوری و تغییر اقلیم بهشدت بر پایداری کشاورزی و محیط زیست تاثیر گذاشته است. در ایران، عملیات خاکورزی متداول منجر به فرسایش خاک و از دست دادن مواد آلی خاک شده است. کشاورزی حفاظتی (CA) میتواند بهعنوان ابزاری برای افزایش بهرهوری مواد غذایی، کاهش فقر و تقلیل دهنده پیامدهای تغییر اقلیم در خانوارهای روستایی، محسوب شود. از اینرو هدف از انجام این مطالعه بررسی تعیینکنندهها و تاثیر فناوری کشاورزی حفاظتی برعملکرد گندم، فقر خانوار و مصرف آب است. برای این منظور، مدل رگرسیون سوئیچینگ درونزا (ESR) برای برآورد اثرات فناوری خاکورزی حفاظتی بر متغیرهای پیوسته مانند عملکرد گندم، فقر و میزان آب مصرفی، بکار گرفته شد. اطلاعات مورد نیاز از ۲۶۰ کشاورز در منطقه زرقان از طریق تکمیل پرسشنامه در سطح مزرعه جمعآوری شد. نتایج نشان داد که در معادله انتخاب از روش (ESR)، ده ضریب (از مجموع دوازده ضریب) در سطح ۵ درصد یا بالاتر معنیدار هستند. آگاهی از کیفیت خاک، دسترسی به اعتبارات، دسترسی به اطلاعات، تحصیلات، اندازه مزرعه، مالکیت ماشینآلات، شرکت در فعالیتهای ترویجی و درک کشاورز اثرات مثبت و معنیداری بر احتمال پذیرش فناوری حفاظتی دارند. در مقابل، متغیرهای فاصله تا مرکز خرید و تعداد قطعات زمین، اثرات منفی و معنیداری بر پذیرش دارند. همچنین، نتایج تحلیل جایگزین واقعیت نشان داد که در صورت بکارگیری فناوری خاکورزی حفاظتی از سوی کشاورزان، عملکرد گندم بهمیزان ۱/۰۵ تن افزایش و شکاف فقر و مصرف آب بهترتیب به میزان ۲۰ % و ۹۱۰ متر مکعب در هکتار کاهش خواهد یافت.

Keywords:

Endogenous switching regression model , Counterfactual analysis , Sustainable management , Zarghan. , مدل رگرسیون سوئیچینگ درونزا , تحلیل جایگزین واقعیت , مدیریت پایدار , زرقان