تحلیل اثرات تقویم کشت بر نیاز آبی گندم در استان سیستان و بلوچستان در شرایط تغییر اقلیم

افزایش گرمایش جهانی یکی از مهم­ترین مخاطرات طبیعی در جهان امروز است که با تاثیر بر فیزیولوژی گیاه، توازن آب خاک و تامین نیاز آبی از آب سبز و آبی می­تواند عملکرد گیاه را متاثر سازد. تحت چنین شرایطی، دست­یابی به امنیت آب و غذا نیازمند استفاده­ی بهینه از منابع آب موجود و حفظ عملکرد گیاه در دوره­های آتی می­باشد. از آن­جایی که گندم و فرآورده­های آن مهم­ترین سهم را در رژیم غذایی مردم جهان دارد، در این پژوهش تاثیر تغییر اقلیم بر تقویم کشت گندم و نیاز آبی آن در استان سیستان و بلوچستان مورد بررسی قرار گرفت. هم­چنین تاثیر مدیریت در تاریخ کاشت بر کاهش اثرات منفی این پدیده­ی جهانی بررسی شد. پس از واسنجی و صحت­سنجی مدل LARS-WG، مولفه­های اقلیمی شش ایستگاه هواشناسی زابل، زاهدان، ایرانشهر، سراوان، خاش و چابهار تحت سه سناریوی A۱B، A۲ و B۱ در مدل HADCM۳ تا سال ۲۱۰۰ ریزمقیاس شدند. با تعیین بازه های مناسب برای کاشت وطول دوره­های رشد اولیه، سریع، میانی و انتهایی با استفاده دماهای کاردینال و ضریب درجه-روز رشد، نیاز آبی گیاه بدست آمد. تغییر اقلیم به دلیل افزایش معنی­دار دما، طول دوره­ی رشد در مراحل مختلف را بین یک تا ۲۰ روز کاهش می­دهد که این مساله باعث کاهش نیاز آبی گندم بین ۰۳/۰-۷/۴۲ درصد خواهد شد. اگرچه به تعویق انداختن زمان کاشت در شرایط تغییراقلیم، طول فصل کشت را بین ۱۲ تا ۲۵ روز کاهش می­دهد، اما نیاز آبی را بین ۲۷/۱ تا ۷۷۸ مترمکعب در هکتار افزایش خواهد داد. براساس نتایج، مدیریت تقویم کشت گندم راه­کاری موثر برای دستیابی به کشاورزی پایدار در اقلیم آینده­ استان سیستان و بلوچستان می­باشد. 

Keywords:

تقویم کشت , کشاورزی پایدار , گرمایش جهانی , گندم , مدل LARS-WG , مدل HADCM۳