ریزمقیاس سازی داده های تغییر اقلیم به روش حداقل مربعات خطا و استفاده از متغیر کمکی ارتفاع (مطالعه موردی: حوزه خانمیرزا)

درک سیستم زمین و به خصوص اقلیم آن، یکی از چالش های فکری پیش روی دانشمندان میباشد. تغییر اقلیم یکی از مشکلات کنونی جامعه انسانی است و تهدیدی بزرگ برای این کره خاکی محسوب میشود. از اینرو گزارشها و تحقیقات اقلیمی گذشته برای پیشرفت و درک علمی وضع آتی سیستم های اقلیمی محلی، منطقه ای و جهانی بسیار بااهمیت خواهد بود. روند کنونی افزایش دما و کمبود بارش در ایران اثرات منفی زیادی بر روی منابع آب و امنیت غذایی میگذارد که سبب ناپایداری بافتهای زیستی، اجتماعی و غیره خواهد شد. از اینرو، بررسی تغییرات دما و میزان بارش در مطالعات طبیعی حائز اهمیت است. پیشبینی تغییرات اقلیمی در ارزیابی اثرات بالقوه تغییر اقلیم بر بخشهای مختلف مانند آب، کشاورزی و مدیریت آبهای سطحی شهری کاربرد دارد. مدلهای جهانی اقلیمی در شمار یکی از منابع مهم اطلاعات اقلیمی به شمار می آیند که امروزه به طور گسترده استفاده میشوند. این مدلها درواقع فرآیندهای مهم جو را در مقیاس کلان قارهای و جهانی شبیه سازی میکنند. از مشکلات این مدلها اینست که در مقیاس محلی برای کاربردهای هیدرولویکی مناسب نیستند. در تحقیق پیشرو از روش ریزمقیاس نمایی جهت برطرف سازی عدم تطابق بین مقیاس مدل جهانی اقلیمی و مقیاسی که برای تجزیه و تحلیل اثرات تغییر اقلیمی مورد نیاز است استفاده شد. طی این پژوهش به بررسی آماری روند بلندمدت بارش و دما در حوضه خانمیرزا به کمک شبکه اقلیمی حاصل از مدل جهانی اقلیمی سایت WorldClime برای دو پارامتر میانگین دما و بارش ماهانه درازمدت دو ایستگاه باران سنجی و یک ایستگاه تبخیرسنجی موجود در حوزه پرداخته شد. طی این تحقیق ملاحظه شد در مورد دما این ریزمقیاس سازی به سادگی امکانپذیر است و در مورد داده های اقلیمی بارش در حوزه هم نتایج قابل قبولی در اکثر ماه ها بدست آمد، هرچند در ماه های کمبارش این کار فاقد دقت قابل پذیرش بود که نشان از دینامیک شدید این پدیده محلی دارد. نتیجه کلی این تحقیق امکان استفاده از همبستگی با ارتفاع برای ریزمقیاس کردن داده های اقلیمی است.

Keywords:

ریزمقیاس نمایی آماری , مدل جهانی اقلیمی , تغییر اقلیم , حوزه خانمیرزا و .WorldClime