بازتاب باورهای عامه در مثنوی های عطار

باورهای عامیانه از هر دستی که باشند، نجومی، طبی، اساطیری، افسانه ای و...، یکی از موضوعاتی است که در همه آثار ادبی کم وبیش به چشم میخورد؛ ازین رو میتوان گفت که یکی از مهمترین شاخصه های متون برجسته ادب فارسی، بازتاب همین باورها و اعتقادات مردم زمانه یا فرهنگ عامه است. مثنویهای عطار نیز از این دیدگاه استثنا نیست و در خلال آنها به بسیاری از این گونه باورهای عامیانه میتوان دست یافت که این مسئله خود ضرورت واکاوی این موضوع در آثار عطار را به خوبی نمایان میسازد. در این مقاله سعی بر آن است تا با مطالعه دقیق مثنوی های مختلف عطار به بحث و بررسی آنها از نظر نوع باورهای عامیانه طرح شده و چگونگی کاربرد هر یک از آنها بپردازیم. همچنین منظومه هایی که ما در این پژوهش به بررسی آنها پرداخته ایم ، از این قرارند: الهی نامه، خسرونامه، مصیبت نامه، منطق الطیر و اسرارنامه که از هریک از آنها ابیاتی را به عنوان شاهد ذکر کرده ایم. براساس پژوهش انجام شده، باید گفت در همه این منظومه های یادشده، میزان اشاره به باورهای مختلف عامیانه بالاست؛ همچنین این باورها بیشتر در مقام توضیح یا تمثیل برای یک اندیشه عرفانی یا اخلاقی کاربرد دارد و از آنها، کمتر در ساخت تصاویر یا مضامین شاعرانه بهره گرفته شده است که این خود با نوع مخاطب اشعار رابطه دارد .

Keywords:

مثنوی های عطار , باورهای عامیانه , فرهنگ عامیانه , الهی نامه .