رابطه ی جنسیت و زبان در شعر فروغ فرخزاد

بر اساس سیطره ی ایدئولوژی مردسالار، شعر در ایران همواره ژانری مردانه تلقی شده و ز نان در این عرصه مجالی برای بیان هویت جنسی خود نداشتند. اما در شعر معاصر از رهگذر آشنایی نویسندگان و شاعران با اندیشه های مدرن در جهان، نوعی نگاه متفاوت به انسان شکل گرفته است. مسئله جنسیت و انعکاس آن در آثار ادبی و هنری نیز از نتایج همین تفکر است. هدف از این پژوهش بررسی نحوه ی انعکاس جنسیت در شعر فروغ فرخزاد است. به همین منظور اشعار این شاعر برحسب لایه های مختلف سبک نوشتار زنانه در قلمرو زبانی، بلاغی و فکری با استفاده از برخی مولفه های روش تحلیل گفتمان بررسی و تبیین شده است. بر اساس یافته های این تحقیق، عنصر جنسیت در دفترهای اولیه )اسیر، دیوار و عصیان( براساس نظریه ی «نقصان» قابل بررسی است و در دفترهای آخر )ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد و تولدی دیگر( بیشتر با رویکرد «تفاوت» قابل تفسیر و تبیین است. به طور کلی در مجموعه ی اشعار فروغ فرخزاد ایدئولوژی نظام مردسالار و سلطه ی زبان و سبک بیان مردانه آگاهانه به چالش کشیده شده است و این ویژگی منجر به ایجاد زبان و سبکی ویژه در شعر فروغ فرخزاد شده است که از آن به سبک نوشتار زنانه میتوان یاد کرد.

Keywords:

جنسیت و زبان , سبک شناسی زبان , زنانه نویسی گفتمان زنان , فروغ فرخزاد