تاثیر بیوچار بر پاسخهای مورفولوژیک رشد ذرت در یک خاک طبیعی آلوده

سابقه و هدف: تجمع بیش از اندازه فلزات سنگین در خاک کشاورزی علاوه بر آلودگی های محیطی، باعث افزایش جذب آنها توسط گیاهان شده که بر کیفیت و سلامت محصولات کشاورزی تاثیر می گذارد. سرب و روی از جمله این فلزات دارای پتانسیل سمیت هستند که در خاک های آلوده وجود دارند و یکی از اصلی ترین معضلات محیط زیست در دهه های اخیر به شمار می آیند. این فلزات با افزایش فعالیت های انسانی شامل فعالیت های کشاورزی (کاربرد کودهای شیمیایی، آفت کش ها و علف کش ها) و فعالیت های معدن کاوی در محیط خاک انتشار می یابند، اثرات سمی و خطرناکی در خاک داشته و تهدید جدی برای جانداران خاک زی محسوب می شوند. بیوچار نوعی ترکیب آلی غنی از کربن است که از گرماکافت زیست توده گیاهان در شرایطی با اکسیژن محدود تهیه می شود. این ماده با داشتن سطح ویژه، ساختار متخلخل، گروه های عامل و pH بالا می تواند خطر آلودگی فلزات سنگین در خاک و ورود آنها به زنجیره غذایی را کاهش دهد. مواد و روش ها: هدف این مطالعه، بررسی تاثیر برگ گردو و بیوچارهای تهیه شده از آن در دماهای ۲۰۰،۴۰۰ و ۶۰۰ درجه سلسیوس با مقادیر ۵/۰، ۱ و ۲ درصد (وزنی- وزنی) بر فراهمی زیستی روی و سرب و شاخص های مورفولوژیک ذرت (رقم سینگل کراس ۷۰۴) رشدکرده در یک خاک آلوده اطراف معادن روی و سرب باما بود. ابتدا خاک ها به مدت ۴۵ روز در گلخانه خوابانیده شد. سپس بر اساس نتیجه آزمون خاک، عناصر غذایی مورد نیاز به همه گلدان ها افزوده شد. سپس در هر گلدان، بذر ذرت کشت و ۸ هفته پس از کشت، اندام هوایی و ریشه گیاه از خاک گلدان جدا شد. شاخص های مورفولوژیک ذرت و مقدار فراهمی زیستی روی و سرب (عصاره گیری شده با DTPA-TEA)، pH و EC خاک بعد از کشت تعیین شد. یافته ها: نتایج نشان داد که کاربرد مقادیر مختلف بیوچارهای تهیه شده در دماهای گوناگون بر فراهمی زیستی روی و سرب در خاک آلوده اثر معنی دار (۰۵/۰>P) داشت. روی و سرب عصاره گیری شده با DTPA-TEA با افزایش مقدار و دمای تولید بیوچار کاهش معنی دار (۰۵/۰>P) یافت. به گونه ای که کاربرد ۲ درصد بیوچار تهیه شده در دمای ۶۰۰ درجه سلسیوس، فراهمی زیستی روی و سرب را نسبت به شاهد به ترتیب ۱/۴۹ و ۹/۳۴ درصد کاهش داد. پاسخ های مورفولوژیکی نشان داد که کاربرد بیوچار نسبت رشد اندام هوایی به رشد ریشه را در مقایسه با شاهد افزایش داد. همچنین بیوچار تاثیر معنی داری (۰۵/۰>P) بر رشد برگ، ساقه و ریشه ذرت داشت. بنابراین کاربرد بیوچار در خاک آلوده می تواند با کاهش فراهمی زیستی و بهبود شاخص های مورفولو ژ یکی ذرت، رشد این گیاه را جهت پالایش سبز خاک بهبود دهد.

Keywords:

واژه های کلیدی: بیوچار برگ گردو , روی , سرب , شاخص های مورفولو ژ یکی ذرت علوفه ای , خاک های بسیار آلوده