مطالعه تطبیقی راهبرد های خود تنظیمی در کتاب های درسی علوم اجتماعی مقطع متوسطه کشور ایران و آلمان

تکامل همه جانبه دانش آموزان در تمام ابعاد وجودی شان از اهداف عالیه نظام آموزش و پرورش است. حرکت بهسمت یادگیری خود تنظیمی یکی از راهبرد های نظام آموزشی به منظور ارتقای کیفیت آموزش است. از آنجا کهمتون آموزشی یکی از اصلی ترین ابعاد آموزش در نظام آموزشی هستند این ضرورت وجود دارد که این متون نیزاز حیث راهبرد های یادگیری خود تنظیم واجد کیفیت بوده و به توانمند سازی دانش آموزان در امر آموزش کمککنند. یکی از کارهایی که می توان در این زمینه انجام داد؛ ارزیابی متون آموزشی است. در پژوهش حاضر بهارزیابی کتاب های مطالعات اجتماعی مقطع متوسطه اول در پایه اول در دو کشور ایران و آلمان از حیث عناصر ومولفه های یادگیری خود تنظیمی پرداخته شد. روش پژوهش تحلیل محتوای کمی و متون تحلیل؛ کتاب هایمطالعات اجتماعی پایه دوم مقطع متوسطه اول دو کشور ایران و آلمان بود که به شکل تمام شماری مورد تجزیهو تحلیل قرار گرفت. بر همین اساس چک لیست یا کدنامه مولفه های یادگیری خود تنظیمی در دو بعد عوامل ومولفه های شناختی و فراشناختی تهیه شد و محتوای متون و کتاب های انتخاب شده بر اساس آن مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج پژوهش نشان داد که؛ در مورد شاخص تکرار و مرور در مقولات تکرار اصطلاحات کلیدی، بازگوییمطالب، علامت گذاری، حاشیه نویسی و برجسته سازی بسامد مقولات راهبرد تکرار و مرور در کتاب درسی ایراناز کتاب درسی آلمان بیشتر بوده است. در مقولات مکرر خوانی و رونویسی نیز تا اندازه ای به همین نحو بودهاست. اما در مقولات مکرر نویسی و خط کشیدن و به شکل جزئی در مقوله استفاده از یاد یار در کتاب درسیآلمان بسامد مقوله شماری راهبرد تکرار و مرور بیشتر بوده است. در شاخص راهبرد بسط و گسترش نتایج نشانداده است که جز در مقوله خلاصه کردن و شرح و تفسیر روابط بین مطالب و یادداشت برداری در بقیه مقولاتبسامد مقولات شمارش شده در کتاب درسی ایران بیشتر بوده است. همچنین در شاخص راهبرد سازمان دهی درکتاب درسی ایران و آلمان جز در مقوله استفاده از طرح درختی در بقیه مقولات بسامد مقولات شمارش شده درکتاب درسی ایران بیشتر بوده است. در شاخص راهبرد برنامه ریزی جز در مقوله تعریف هدف در بقیه مقولاتبسامد مقولات شمارش شده در کتاب درسی آلمان بیشتر بوده است. نیز در شاخص راهبرد کنترل و نظارت درکلیه مقولات بسامد مقولات شمارش شده در کتاب درسی ایران بیشتر بوده است. نیز در شاخص راهبرد خود نظمدهی در کلیه مقولات بسامد مقولات شمارش شده در کتاب درسی آلمان بیشتر بوده است.

Keywords:

یادگیری خودتظیمی , یادگیری , نظام آموزش ایران , نظام آموزش آلمان , کتاب درسی