بررسی واگذاری مدیریت بهره برداری ونگهداری شبکه های آبیاری و زهکشی استان سیستان و بلوچستان- دشت سیستان- به تشکل های خصوصی

در راستای توسعه پایدار، حفظ و صیانت از منابع آبی و مصرف بهینه اقتصادی و عادلانه از آب یک مساله مهم جهانی است. با توجه به سهم بالای بخش کشاورزی در مصرف آب، کشاورزان عامل اصلی در مدیریت منابع آب می باشند. لذا بهره برداری بهینه شبکه های آبیاری و زهکشی منوط به لحاظ کردن نقش موثر کشاورزان خواهد بود. به دلیل محدودیت منابع آبی در مناطق مختلف کشور و از جمله دشت سیستان، عزم ملی برای صیانت از این منبع با ارزش لازم و ضروری به نظر میرسد. از آنجایی که یکی از بهترین روشها جهت مصرف بهینه و
اصولی آب کشاورزی واگذاری مدیریت بهره برداری و نگهداری از این منابع به بهره برداران می باشد، در این مطالعه سعی شده تا نحوه واگذاری مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی دشت سیستان به تشکل های خصوصی و مردمی مورد بررسی قرار گیرد. به این منظور از نظرات بهره برداران و کارشناسان منطقه استفاده گردیده است . نتایج نشان داد از نظر آنها این واگذاری باعث کاهش میزان استحصال از منابع آبی و بهبود وضعیت کشا ورزی منطقه می شود. همچنین فعالیتهایی مانند تعیین حجم آب مورد نیاز، توزیع و تحویل آب و جلب مشارکت آببران، تهیه برنامه زمانبندی آبیاری، حفاظت و حراست از تجهیزات و تاسیسات، آموزش بهره برداران جهت افزایش مشارکتها و تعیین و ارزیابی تواناییهای فنی و عملی اعضا جهت استفاده از آنها در مدیریت شبکه ها می بایستی به بخش خصوصی واگذار شود. از طرفی کمبود آب و عدم برنامه ریزی مدون جهت استفاده بهینه از منابع آب، هزینه های بالای اجرای پروژه های شبکه های آبیاری و زهکشی به خصوص برای خرده مالک ها، عدم بضاعت مالی بهرهبرداران جهت بهبود شیوه های بهره برداری از منابع آب، عدم تامین هزینه به دلیل عدم پرداخت آب بها و در نهایت نبود سابقه وجود تشکل های خصوصی مدیریت بهره برداری و نگهداری در منطقه به عنوان مشکلات این نوع واگذاری تشخیص داده شدند. سرانجام تاسیس شرکت بهره برداری و توزیع آ ب در منطقه، ایجاد تشکل های خصوصی در زمینه مدیریت شبکه های آبیاری و زهکشی، انتخاب مدیران با انگیزه و با تجربه و مردمی، معرفی پایلوتهای موفق، تامین خدمات فنی حمایتی و ... جهت بهبود در اجرای برنامه واگذاری پیشنهاد گردیدند.