ارزیابی تنش خشکی بر عملکرد دانه و صفات کیفی سه جمعیت گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و خصوصیات کیفی سه جمعیت گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia royleana Benth.)، مطالعه ای در مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه شاهد در ۳۰ کیلومتری جنوب تهران انجام شد. این آزمایش به صورت کرت های خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹۴-۹۳ اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ۴ سطح خشکی از مرحله گلدهی به عنوان فاکتور اصلی (۱- متوسط پتانسیل رطوبت خاک در حد ۰.۵- اتمسفر به عنوان شاهد (FC)، ۲- پتانسیل رطوبت خاک حدود ۳.۵- اتمسفر به عنوان تنش ملایم، ۳- پتانسیل رطوبت خاک حدود ۶.۵- اتمسفر به عنوان تنش نسبتا شدید، ۴- پتانسیل رطوبت خاک ۹- اتمسفر به عنوان تنش شدید) و جمعیت های بالنگو (شامل ۳ جمعیت از استان های مشهد، کرمان و طالقان) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد اندازه گیری شامل عملکرد دانه، میزان کلروفیل کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، درصد موسیلاژ، فاکتور تورم و محتوای پرولین بود. نتایج نشان داد که جمعیت، اثر برهم کنش خشکی و جمعیت بر کلروفیل a، کلروفیل کل، پرولین و عملکرد دانه در سطح احتمال ۱% معنی دار شد. خشکی بر عملکرد دانه، رنگریزه های فتوسنتزی و محتوای پرولین برگ در سطح احتمال ۱% و بر کلروفیل کل در سطح احتمال ۵% معنی‎ دار و بر میزان کلروفیل b غیرمعنی دار شد. در تنش شدید، بیشترین میزان تغییر پرولین در جمعیت مشهد و سطح تنش نسبتا شدید (۲۶.۲۶) نسبت به شاهد (۰.۷) بود، همچنین میزان کلروفیل a (۰.۵ میلی گرم بر گرم) و کاروتنوئید در تنش متوسط (۰.۹۶ میلی گرم بر گرم) نسبت به شاهد کاهش پیدا کردند. در بین جمعیت های مورد بررسی در شرایط شاهد (ظرفیت مزرعه ای) بیشترین عملکرد دانه مربوط به جمعیت مشهد با تولید ۹۴۰.۷۸ کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه در شرایط تنش شدید (۹- اتمسفر) مربوط به جمعیت طالقان ۱۹۴.۴۳ کیلوگرم در هکتار بود.

Keywords:

بالنگو (Lallemantia royleana Benth.) , پرولین , خشکی , درصد موسیلاژ , کلروفیل , فاکتور تورم