بررسی تطبیقی روشهای برآورد رسوب و انتخاب بهترین مدل برای برآورد بارهای رسوبی رودخانه چهل چای و سرشاخه های آن شامل: چهل چای، نرماب، خرمالو

حمل بار کف در مسیرهای آبرفتی بطور وسیعی مورد مطالعه قرار گرفته است و معادلات متفاوتی بر اساس اطلاعات آزمایشگاهی یا صحرایی ارائه شده است. برآورد نرخ حمل بار کف با استفاده از معادلات مختلف نتایج متفاوتی می دهند که همیشه قابل اعتماد نیستند. در این تحقیق، تعدادی از معادلات بار کف شناخته شده بوسیله ی اندازه گیریهای صورت گرفته با نمونه بردار هلی- اسمیت در رودخانه های خرمالو، چهل چای، نرماب و سوسرا که دارای کف شنی و رودخانه قره سو که دارای کف ماسه ای است، مورد ارزیابی قرار گرفته اند. این رودخانه ها در حوضه آبریز چهل چای در استان گلستان قرار دارند. برای ارزیابی از دانه بندی بار کف و مواد بستر در معادلات استفاده شده است. ۱۴ سری نمونه برداری از رودخانه خرمالو صورت گرفت. نتایج نشان می دهد که معادلات ون راین (۱۹۸۴)، مییر- پیتر و مولر (۱۹۴۸)، و ایکرز و وایت (۱۹۷۳) بطور  قابل قبولی نرخ حمل بار کف را در رنج اطلاعات صحرایی محاسبه می کنند. برای رودخانه نرماب نیز ۱۴ سری نمونه برداری انجام گرفت و معادلات انگلاند و هانسن (۱۹۶۷)، ون راین و اینشتین (۱۹۵۲) با استفاده از دانه بندی مواد کف نتایج خوبی دادند. در حالیکه شوکلیچ (۱۹۵۰)، مییر- پیتر و مولر و فرایلینک (۱۹۵۲) بهترین نتایج را با دانه بندی بار کف می دهند. ارزیابی ها در رودخانه چهل چای با ۱۶ سری نمونه برداری نشان می
دهد معادلات ایکرز و وایت، مییر- پیتر و مولر و ون راین نتایج خوبی با دانه بندی مواد بستر می دهند. در رودخانه سوسرا ۱۳ سری داده برای سنجش معادلات بار کف بکار رفت، با دانه بندی مواد کف معادلات انگلاند و هانسن و اینشتین نتایج خوبی می دهند، و با دانه بندی بار کف بترتیب معادلات بایکر (۱۹۷۱)، ایکرز و وایت، شوکلیچ و ون راین نتایج خوبی می دهند. برای رودخانه قره سو که دارای کف ماسه ای است، بترتیب معادلات فرایلینک، ون راین و مییر- پیتر و مولر نتایج رضایت بخشی با دانه بندی مواد بستر می دهند.  در این مطالعه همچنین از نه معادله بار معلق نیز برای ارزیابی بار رسوبی معلق رودخانه های مورد بررسی استفاده شده است. نتایج نشان داد که معادله اینشتین دارای بهترین جواب در رودخانه های شنی با شیب کف
کم است. معادله چانگ تقریبا در هر چهار رودخانه دارای جواب قابل قبولی است. معادله بروکس دارای بهترین جواب برای رودخانه های شنی با شیب کف زیاد است و همانطور که انتظار می رفت، معادله بایکر تقریبا از معادله اینشتین در پیش بینی مقدار رسوب معلق پیروی می کند. 

Keywords:

گرگانرود , بار کف , بار معلق , نمونه بردار هلی اسمیت