اثر کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن گیاه گشنیز (Coriandrum sativum L.)

به منظور بررسی اثر سطوح کود نیتروژن و تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن بذر گیاه گشنیز آزمایشی در سال ۱۳۸۴ در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده، اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با ۴ تکرار بود. تیمارهای کود نیتروژن شامل ۳۰، ۶۰ و ۹۰ کیلو گرم در هکتار در کرت های اصلی و تیمارهای تراکم شامل ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۵۰ بوته در متربع در کرتهای فرعی قرار داده شدند. عملکرد بذر، بازده و عملکرد اسانس، درصد و عملکرد روغن بذرها اندازه گیری و مقابسه شدند. نتایج نشان داد که  نیتروژن و تراکم بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی داری داشت. با افزایش کود نیتروژن تا ۶۰ کیلو گرم در هکتار عملکرد بذر افزایش و بعد با کاربرد بیشترآن عملکرد بذر کاهش یافت. در حالی که بیشترین درصد و عملکرد اسانس و درصد و عملکرد روغن مربوط به تیمار ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود. عامل تراکم بر عملکرد بذر، اسانس و روغن تاثیر داشت. بیشترین عملکرد بذر، عملکرد اسانس، درصد و عملکرد روغن با تراکم ۳۰ بوته در مترمربع بدست آمد و کمترین عملکرد بذر در تراکم ۵۰ بوته در مربع مشاهده گردید. اما بالاترین بازده اسانس مربوط به تراکم ۴۰ بوته در مترمربع بود که  با تراکم ۳۰ بوته در متربع تفاوت معنی داری نداشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که از لحاظ عملکرد بذر و عملکرد اسانس کاربرد ۶۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار و از لحاظ درصد اسانس، درصد و عملکرد روغن تیمار ۹۰ کیلو گرم نیتروژن  با  تراکم ۳۰ بوته در مترمربع بالاترین مقدار را دارا بودند.

Keywords:

Coriandrum sativum , گشنیز , نیتروژن , تراکم , اسانس , روغن