بررسی تطبیقی تزئینات گچبری مسجد نه گنبد بلخ و مسجد جامع نایین از منظر نقش، ترکیب و مفاهیم
Publish place: 1st National Conference on Islamic Architecture and Urbanism
Publish Year: 1390
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: Persian
View: 4,831
This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
NCIAU01_064
تاریخ نمایه سازی: 2 دی 1390
Abstract:
مسجد یکی از مهم ترین ارکان معماری اسلامی است و با ورود اسلام به هر ناحیه اولین بنای ساختهشده در آن ناحیه مسجد بوده است. کهن ترین مساجد ایران شامل پلانی شبستانی هستند و آرایه هاییبا ریشه ایرانی در آنها دیده می شود.مسجد نه گنبد در بلخ که پلانی متفاوت از پلان های مرسوم شبستانی دارد، ویژگی های جالب توجهیرا بر می تاباند. پلان مسجد شامل یک مربع با نه گنبد بر فراز آن است و تمام سطوح آن از پاطاق ها به بالاشامل تزئینات گچبری است. این تزئینات در دو دسته گیاهی و هندسی ارائه شده و نکات جالب توجهی درآنها به نظر می رسد. با توجه به نوع پلان و سازه و تزئینات، آن را می توان مربوط به حدود قرن سوم هجریقمری دانست. گچبری های مسجد نه گنبد قابل قیاس با آثار گچبری مسجد جامع نایین و نیز برخیسبک های گچبری سامرا است.موتیف های ساسانی، با ورود اسلام دچار تغییراتی شده اند که این تغییرات در آثار این دوره به صورترشد یافته، دیده نمی شود. ترکیب نقوش گیاهی و هندسی اگر چه بعدها در هنر اسلامی جایگاه ویژه خود رایافت، اما نوع نقوش و تناسب آنها نسبت به هم و نیز تنوع آنها در آثار این دوره قابل بحث و بررسی است.نقش برگ مو که مکرراً در گچبری های نایین و نه گنبد دیده می شود، اصلی ترین موتیف مورد استفادهاست که در کادرهای هندسی به ویژه در گره های هشت و چهار قرار گرفته اند و بدون کوچکترین تنوعآنها را تکرار کرده اند.روش پژوهش به صورت میدانی کتابخانه ای بوده و پس از جمع آوری و دسته بندی تصاویرِ آثار، بهتحلیل و تطبیق آنها در سیر تاریخی رشد اسلام و هنر اسلامی در ایران پرداخته است.
Keywords:
Authors
علی نعمتی بابالو
عضو هیات علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز،
اسراء صالحی
دانشجوی کارشناسی هنر اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز،
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :