کارکرد اقتصاد بازار در حل بیکاری ایران

انفجار جمعیت ناشی از متولدین سال های ۶۲-۱۳۵۸ و بروز و ظهور آن تحت عنوان عرضه نیروی کار در طی سال های ۸۳-۱۳۶۸ سبب شد تا میزان عرضه نیروی کار از فرصت های شغلی به نحو چشمگیری پیشی گرفته و معضل بیکاری، بویژه در میان اقشار تحصیل کرده و دانشگاهی با شتاب بالا گسترش یابد و سبب اتلاف منابع عظیم انسانی و رنج و فقر تعداد کثیری از جمعیت کشور شود. در این مقاله تلاش بر این است تا اثربخشی سیاست ها و برنامه های کلان اقتصادی برگرفته شده از اندیشه های اقتصاد بازار بر معضل بیکاری در ایران مورد بررسی قرار گیرد زیرا بین تاکیدات نگرش اقتصاد بازار و سیاست های مورد نظر برنامه های اول، دوم، سوم و چهارم توسعه هم سویی مشاهده می شود. نتیجه ای که از بررسی تطبیقی اندیشه اقتصاد بازار با اهداف و سیاست های پیش بینی شده در برنامه های توسعه ایران و بویژه برنامه سوم به دست آمد این بود که اهداف و ایده کلی حاکم بر بازار کار ایران، بر مبنای اقتصاد بازار طراحی شده، اما سیاست های اعمال شده در قالب مواد قانونی و تبصره های مربوط به اشتغال در برنامه های توسعه ایران به نقش و دخالت دولت برای ایجاد اشتغال تاکید دارد که این امر، به عدم تعادل بازار کار منجر می شود(مواد قانونی ۴۸ تا ۵۶ برنامه سوم توسعه). از طرف دیگر کارکرد تجربی مدل نئوکلاسیک که از مدل های اساسی اقتصاد بازار است و شامل فرم خلاصه شده یک سیستم معادلات هم زمان در قالب الگوی خودتوضیح برداری VAR نامقید است، نشان داد که ضرایب متغیر های اثرگذار بر بازار کار ایران در عین معنی دار بودن اثربخشی اندکی در حل بیکاری داشته اند. طبقه بندی JEL: J۶۴

Keywords:

اقتصاد بازار , بازار کار ایران , تجزیه واریانس , تکنیک های هم انباشتگی , توابع عکس العمل آنی