مطالعه نمادهای کهن در آثار نقاشی سقاخانه

جنبش هنری سقاخانه، نامی است که کریم امامی برای یکی از برجسته ترین حرکت های هنری ایران در دهه چهل شمسی وضع کرد. جنبشی که در عین نوگرایی نگاهی به سنت های گذشتگان خود داشت. همین امر اهمیت پرداختن به آن را در مرور هنر معاصر ایران نشان می دهد. در این نوشتار به چگونگی پیدایش جنبش سقاخانه و ویژگی های آثار این گروه می پردازیم که در آن، رد پای آداب و سنن و فرهنگ ملی قابل مشاهده است . نقاش سقاخانه ای با بکار گرفتن نمادهای کهن بومی راه ارتباط خود با مخاطب عامی را باز می کند. اهداف کلی این مقاله در این راستاست که روند شکلگیری جنبش سقاخانه در ایران و نیز شناسایی چگونگی پیوند هنر مدرن ایران به میراث بومی و کهن بررسی شود، و به دلیل رویکرد نقاشان سقاخانه ای به نمادها و نشانه های کهن پی ببریم. مطالب به روش توصیفی و با استفاده ازمنابع کتابخانه ای گردآوری شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اولین بار این عنوان توسط کریم امامی به این گروه داده شد .او در نقدی که برای بیینال سوم نوشت عنوان سقاخانه ای را مطرح کرد و آن را یک مکتب ملی دانست. در این آثار نمادها خارج از معنا و مفهوم شان، صرفا به عنوان یک نقش بکار می روند و بر اساس سلیقه هنرمند گاهی با نگاه طنز و گاهی صرفا به منزله یک عنصر تزیینی در آثار طراحی شده اند. رویکرد هنرمند از کاربرد این نمادها مشخص کردن هنر مدرن ایران از هنر غربی و هویت بخشیدن به آن به عنوان یک هنر ملی است.

Keywords:

مکتب سقاخانه , هنر مدرن ایران , نمادهای کهن , نقش های سنتی